Na kupieckim szlaku
9 osób
Moderatorzy:
    pinot

Ustawienia strony:

Widoczność: wszyscy
Publikować mogą: wszyscy
Moderacja: przed publikacją
RSS RSS
Zarejestruj się

Sól

białe bogactwo, biała śmierć

kryształki soli kryształki soli (Mschel; http://commons.wikimedia.or...)

Jednym z najstarszych towarów handlowych była sól. Pozyskiwana ze złóż kopalnych lub odparowywana z solanek, stanowiła podstawowy przedmiot wymiany już od czasów neolitu. Olbrzymie kopalnie soli, odkrywane na terenie środkowej i wschodniej Europy, wskazują na znaczne spożycie soli już w połowie V tysiąclecia p.n.e.

Złoża soli były podstawą gospodarek wielu państw historycznych, w tym także średniowiecznej Polski. Rozwinięta sieć kopalni na Rusi Czerwonej (Grody Czerwieńskie) była podstawą bogactwa tego regionu i przyczyną rywalizacji między Polską a Rusią Kijowską. Jednakże najsłynniejszymi żupami solnymi zostały Wieliczka i Bochnia, stanowiące wydzierżawianą własność królewską. Żupy solne stanowiły znaczące źródło dochodów królewskich, ale posiadały także znaczenie strategiczne jako źródło konserwanta żywności.

Sprzedaż soli odbywała się często na osobnych, poświęconych specjalnie temu produktowi targach. Nazwy takich miejsc zachowały się do dziś w całym kraju w postaci m.in. "solców" a także w miastach (Wrocław czy Bydgoszcz) przetrwały niekiedy rynki zwane solnymi.  

O znaczeniu soli, potrzebnej w każdym gospodarstwie domowym, decydowała przede wszystkim jej kluczowa rola w konserwacji żywności. Ze względu na wysoką cenę używano jej głównie przy zabezpieczaniu mięs i ryb, a więc produktów łatwopsujacych się, a zarazem najcenniejszych.

Ten wydajny sposób konserwacji  wpływał przez tysiąclecia na smak i zwyczaje kulinarne ludzi. Zasolanie dominowało aż do czasu wynalezienia konserw na początku XIX w. przez francuskiego browarnika Nicolasa Apperta. Jednakże, sól pozostała do dziś jednym z głównych konserwantów, dodawana masowo do półproduktów i żywności przetworzonej. Współczesna medycyna wykazała że częste stosowanie soli prowadzi do poważnych schorzeń. W ten sposób poszukiwane od tysiącleci białe bogactwo zostało okrzykniętę "białą śmiercią".