Na kupieckim szlaku
9 osób
Moderatorzy:
    pinot

Ustawienia strony:

Widoczność: wszyscy
Publikować mogą: wszyscy
Moderacja: przed publikacją
RSS RSS
Zarejestruj się

12/11/13 od Atavus
W temacie: Towary świata

Guma

era Olmeków

  Kobieta nacinająca drzewo kauczukowe w celu pozyskania lateksu. Kobieta nacinająca drzewo kauczukowe w celu pozyskania lateksu. (Keraunoscopia; http://en.wikipedia.org/wik...)

Potrzeba

Uprzemysłowienie państw Europy Zachodniej stworzyło palące zapotrzebowanie na materiał elastyczny i lepki zarazem. Idealna okazała się guma, otrzymywana z lateksu (soku mlecznego) roślin kauczukoidalnych.

Odkrywanie

Jej odkrycia dokonał Karol Maria de la Condamine, przedstawiając próbki Królewskiej Akademii Nauk Francji w 1736 r. W 1751 r. przedstawił pierwszy naukowy raport opisujący liczne właściwości tego materiału oraz możliwości zastosowania. W 1770 anglik Joseph Priestley odkrył jej przydatność przy ścieraniu ołówka, wprowadzając określenie rubber (ang. guma). Zastosowanie gumy w przemyśle umożliwiła wulkanizacja, zapoczątkowana przez Charles'a Goodyear'a a rozwinięta przez Thomas'a Hancock'a w 1844 r.

Kauczuk podbija świat

Niestety, drzewo Hevea brasiliensis nie występowało ne terenie Europy lecz Ameryki Południowej, stwarzając konieczność eksploatacji kolonii tropikalnych. Przez większość XIX w. lateks pozyskiwano z plantacji południowoamerykańskich, przede wszystkim zaś Brazylijskich. W 1876 r. Henry Wickham zebrał w Brazylii tysiące ziaren Hevea brasiliensis i przesłał do Kew Garden (Anglia), skąd zostały rozesłane do Indii, Cejlonu, Singapuru i na Malaje. Te ostatnie, dzięki zaangażowaniu Sir Henriego Nicholasa Ridley'a, który opracował niedestrukcyjną metodę pozyskiwania lateksu, stały się z czasem największym producentem gumy na świecie.

Jądro ciemności

Równolegle trwała produkcja gumy w Afryce, w czym specjalizowało się Wolne Państwo Konga, prywatna własność króla Belgii Leopolda II. Jednakże bezprawie, morderczy wyzysk miejscowej siły roboczej - liczba ofiar reżimu szacowna jest na blisko 10 mln osób! - prowadzony przez spółki kolonialne podlegające królowi doprowadziły do zgorszenia opinii Zachodniego świata. Na początku XX w. ruszyła kampania przeciwko zbrodniom belgijskim w Kongo, której kluczową postacią był brytyjski publicysta i polityk Edmund Dene Morel, a także Mark Twain, Artur Conan Doyle czy Joseph Conrad - autor "Jądra ciemności". W efekcie w 1908 r. król musiał scedować "swoje" Kongo na państwo belgijskie, oficjalnie powstała kolonia Kongo Belgijskie.

Zastosowanie

Guma okazała się niezbędną do tworzenia m. in. pasów transmisyjnych, opon, uszczelek, kabli oraz mnóstwa innych przedmiotów przemysłowych lub codziennego użytku, w tym odzienia ochronnego. Jej zapotrzebowanie rosło wraz z rozwojem technologicznym i gospodarczym Zachodu, w końcu także innych państw. Produkcja z licznych plantacji na całym świecie została uzupełniona, gdy udało się opracować technologię tworzenia sztucznej gumy, produkowanej z polibutadienu lub poliolefin.

Olmekowie

Co ciekawe, gumę dla siebie odkryli już prekolumbijscy Indianie, używając do różnych celów - w tym produkcji piłek do gry. Znaczną rolę musiała ona odgrywać w cywilizacji Olmeków, których Aztekowie przezwali "gumowymi ludźmi".

 

Mówi się o tym we wpisach (lub komentarzach do nich):