bywajtu

Kiedyś po prowrocie do domu gospodarz kropił święconą wodą zarówno dom, domowników oraz.. konie - co by się dobrze chowały. Dziś po powrocie z  rezurekcji z reguły nadchodzi dłuuuugo oczekiwane śniadanie przy zastawionym smakołykami stole. Jednak zanim zabierzemy się raźno do konsumpcji należy podzielić się poświęconym poprzedniego dnia jedzeniem ze święconki - nawiasem mówiąc - czy nie przypomina to Wam bożonarodzeniowego dzielenia się opłatkiem?

 

Na stole nie zabraknie mięsa, białego barszczu lub żuru, jajek we wszystkich możliwych wariantach. I dobrze - trzeba w końcu pofolgować trochę naturze po dlugich 6 tygodniach postu. O innych wielkanocnych smakołykach możecie przeczytać w temacie "Na Wielkanocnym stole".

 

 

Niegdyś panowało silne przeświadczenie że nic ze święconego jedzenia nie może się zmarnować - a przecież całe jedzenie na stole naprawdę było poświęcone bo do kościoła w Wielką Sobotę noszono całe kosze jedzenia - a nie tylko małe koszyczki ze święconką. I tak okruszyny chleba rozsypywano w ogrodzie. Resztki jedzenia dawno np. krowom i konim co by się dobrze chowały - nie mogły tylko trafić do brzuchów kur, bo te by zaczęły piać niczym koguty. W ostateczności resztki należało spalić.

Jednak to wielkanocne jedzenie miało też znaczenie w wielu obrzędach magiczno-religijnych. I tak - skorupki rozrzucano po kątach chaty co by robactwa w domu nie było ani żab (!), szczurów czy myszy; można je było też rozsypać na polu żeby wytępić oset. Z kolei wodą w której gotowano jajka polewano podwaliny i progi domu - miało to chronić dom przed czarownicami ale też przed szczurami. Tłuszczem z szynki czy święconej słoniny smarowano pług przed pierwszą orką - miał od tego niszczeć chwasty na polu. Jesli w święconce znalazła się jakaś kość można ją było zakopać potem na polu - dla odstraszenia kretów; można ją było dać psu - żeby chroniła go przed wścieklizną; można też było włożyć ja za krokiew chaty - żeby chroniła dom od piorunów. 

A czy w Waszych domach zachowały się jakieś specjalne zwyczaje związane z wielkanocnym jedzeniem?