Śródziemnomorze
7 osób
Moderatorzy:
    pinot Atavus ruda

Ustawienia strony:

Widoczność: wszyscy
Publikować mogą: wszyscy
Moderacja: po publikacji
RSS RSS
Zarejestruj się

30/03/14 od Atavus
W temacie: Historia miast

Gela

między Agrygentem a Syrakuzami

  Panorama współczesnej, cichej Geli Panorama współczesnej, cichej Geli (Markos90; http://it.wikipedia.org/wik...)

Na zachód od Syrakuz, na południowym brzegu Sycylii, koloniści z Rodos i Krety założyli w 688 r. p.n.e. swoją kolonię. Gela przyjęła nazwę od pobliskiej rzeki, która w tym miejscu uchodzi do Morza Śródziemnego. Założona 45 lat po Syrakuzach, była kolejnym przystankiem Greckiej Kolonizacji w drodze na Zachód. Miasto zaczęło szybko się rozwijać w oparciu o żyzne zaplecze rolnicze i już w 100 lat po założeniu, wysłało pierwszych kolonistów, którzy w 580 r. p.n.e. założyli Agrygent.

Jednakże wraz z gwałtownym rozwojem w mieście zaczęły narastać niepokoje na tle społeczno- ekonomicznym i plebs został zmuszony do przeniesienia się do pobliskiego Maktorion. Jednakże dzięki staraniom najwyższego kapłana Diany wygnańcy powrócili wkrótce do Geli, rządzonej przez oligarchów.

W 505 r. p.n.e. władzę w Geli przejął tyran Cleander, zamordowany w 498 r. przez obywatela imieniem Syballus, zwolennika demokracji. Starania demokratów zniweczył jednak brat Cleandra, Hippokrates, i sam przejął władzę w mieście. W ciągu swojego krótkiego panowania Hippokrates zawiązał sojusz z Agrygentem, dzięki któremu podbił Zancle (Messyna), Naxos i kilka innych miast, oblegając nawet potężne Syrakuzy. Za jego panowania Gela stała się najpotężniejszą polis na Sycylii, silną ekonomicznie i militarnie. W 491 r. Hipokrates zginął w bitwie z tubylczymi Sicelami, lecz nie zastąpił go żaden z wyznaczonych synów a dowódca kawalerii – Gelon.

Mur Timoleoński, fragment starożytnych fortyfikacji greckich. Mur Timoleoński, fragment starożytnych fortyfikacji greckich. (Alessandro451 ; http://it.wikipedia.org/wik...)

Gelon gdy został tyranem posiadał już reputację wyśmienitego żołnierza. Przez kilka lat zbierał siły, po czym wykorzystał prośbę o pomoc wygnanej z Syrakuz arystokracji i zdobył miasto. Największy sukces Geli okazał się zarazem przyczyną jej upadku. Zwycięski Gelon przeniósł się do Syrakuz, zabierając wraz z sobą ponad połowę ludności rodzinnego miasta. Na miejscu pozostawił swojego brata, Hierona, który po śmierci Gelona w 478 r. p.n.e.  także przeprowadził się do Syrakuz. Pozostawionego w mieście gubernatora wygnali jednak niezadowoleni mieszkańcy, ustanawiając rządy demokratyczne.

Wkrótce do miasta powróciło wielu jego mieszkańców przeniesionych siłą do Syrakuz, dzięki czemu Gela zaczynała odzyskiwać dawną świetność. W 456 r. do miasta przybył podstarzały już lecz wielce sławny Ajschylos. Według legendy, wypełniła się tutaj dana mu przepowiednia i tragik zginął od spadającego przedmiotu, podobno był to żółw upuszczony prosto na jego głowę przez lecącego orła.

Miasto szybko odnowiło swoją pozycję, i gdy w 424 r. p.n.e. Ateny próbowały opanować Sycylię Gela stanęła na czele zwycięskiej Ligi Sycylijskiej. Gdy w 406 r. p.n.e. Kartagina zniszczyła bratni Agrygent, Gela poprosiła o wsparcie tyrana Syrakuz. Jednakże pomoc nie przybyła na czas i wojska kartagińskie bezlitośnie złupiły i zniszczyły miasto w 405 r. p.n.e. Nieliczni, którym udało się wymknąć z rzezi udali się do Syrakuz aby w 397 r. z ich pomocą oswobodzić rodzimą Gelę. 

Torre di Manfria, pozostałości średniowiecznego zamku. Torre di Manfria, pozostałości średniowiecznego zamku. (Rotatebot; http://en.wikipedia.org/wik...)

Wkrótce jednak wyniszczone miasto pogrążyło się w walkach pomiędzy arystokracją a plebsem, przez co gdy w 311 r. powrócili Kartagińczycy zajęli miasto bez oporu. W 282 r. nadszedł ostateczny koniec potęgi miasta, gdy Fintiasz z Agrygentu zniszczył doszczętnie wstrząsany wewnętrznymi walkami miasto.

W czasach rzymskich i wczesnym średniowieczu iistniała tutaj jedynie mała osada, strasząca ruinami i cieniem dawnej potęgi. Dopiero w 1223 r. Fryderyk II ufundował tutaj nowe miasto, nazywane Terranova, którego nazwę zmienił dopiero w 1928 r. Mussolini. Terranova została wyposażona w zamek i mury obronne, aż do 1341 pozostając miastem królewskim, kiedy została przekazana jako lenno Manfrediemu III Chiaramonte. W ciągu hiszpańskiego panowania miasto przechodziło z rąk do rąk kolejnych właścicieli, aż do 1860 r. kiedy zostało włączone do zjednoczonego Królestwa Włoch.

9 lipca 1943 r. senna Gela stała się jednym z miejsc lądowania desantu alianckiego na Sycylii. Wkrótce stoczono tu zażartą walkę, odpierając pancerny kontratak wojsk niemieckich. Zaraz po tym w okolicy zbudowano kilka lotnisk polowych, które służyły przez całą kampanię włoską.

Po wojnie wzniesiono tutaj olbrzymią rafinerię ropy naftowej, która miała zapewnić miejsca pracy w zacofanym gospodarczo regionie. Jednakże chaotyczność przedsięwzięcia spowodowała duże straty w dziedzictwie archeologicznym i walorach turystycznych. Problemem stał się też rozwój miejscowej mafii, która aż do 2001 r., kiedy szeroko zakrojona akcja policyjna rozbiła miejscowe struktury, skutecznie zniechęcała turystów.   

  11 lipca 1943 r. rozpoczęła się operacja Husky - lądowanie aliantów na Sycylii. Zdjęcie desantu w Geli. 11 lipca 1943 r. rozpoczęła się operacja Husky - lądowanie aliantów na Sycylii. Zdjęcie desantu w Geli. (Cobatfor; http://it.wikipedia.org/wik...)

 

 

       

Ostatnio komentowane na stronie:
07/01/2014 Agata

Azulejos

Sztuka z ceramicznych płytek
10 komentarzy, ostatni z 05/11/2018 od Jacko
28/02/2014 Atavus

Palermo

na skrzyżowaniu cywilizacji
2 komentarze, ostatni z 11/01/2017 od pioter
16/10/2011 Agata

Spacer brzegiem Tagu

Bélem
4 komentarze, ostatni z 21/09/2015 od pinot
08/12/2012 Agata

Zakochać się w Piranie

3 komentarze, ostatni z 13/04/2015 od pinot