bywajtu

Kamień Rai z wyspy Yap (Mikronezja) Autor: Eric Guinther; http://pl.wikipedia.org/wik... Kamień Rai z wyspy Yap (Mikronezja) (Autor: Eric Guinther; http://pl.wikipedia.org/wik...)

Przywykliśmy do standardowych form pieniądza - monety, bilonu czy banknotu, dlatego z niedowierzeniam obserwujemy niekiedy przyjęte przez inne cywilizacje środki płatności. Pisałem już o używaniu nasion kakaowca jako pieniądza w mezoameryce, jednakże mikronezyjskie kaminie Rai przytłaczają odmiennością. Kamienne koła, których wielkość waha się od kilkunastucentymetrów do 5 metrów (sic!) stanowiły jeszcze do lat 30 XX w.   walutę na niektórych wyspach Mikronezji i Palau. Liczne kopalnie i obozowiska rzemieślnicze, których ślady widoczne są na Palau do dziś, zaopatrywały miejscową spoleczność w ten pieniądz. Rozproszona na licznych atolach ludność zmuszona była transportować go przez ocean, używając prymitywnych łodzi i tratw niekiedy nawet na odległość 400 km.

W wielkich kamieniach wybijano po środku dziurę, ułatwiającą przenoszenie. Kamień po przewiezieniu był ustawiany w wybranym przez właściciela miejscu, skąd właściwie już go nigdy nie ruszano. Jeżeli zmieniał się właściwiel - na drodze handlu lub spadku, ludność zapamiętywała ten fakt, nie ruszając pieniądza z miejsca. 

O wartości kamienia Rai decydowało wiele czynników. Nie była to tylko wielkość, ale także okoliczności jego powstania i transportu - czy ktoś zginął, czy przewoził go miejscowy żeglarz-bohater. Nie mniej kamień służył jako środek płatniczy, miernik wartości towarów lub usług oraz jako oszczędności, co powoduje, ze uznajemy go za rodzaj pieniądza.

Podczas II wojny światowej okupujące wyspy wojska Japońskie używały kamieni Rai do konstrukcji umocnień. jednakże wiele kamieni przetrwało do naszych czasów, widniejąc w krajobrazie mikronezyjskim, zwłaszcza wyspy Yap. W 2004 r. stanowiska archeologiczne  Palau i Mikronezji związane z produkcją kamieni Rai zostały nominowane do wpisu na  światową listę zabytków UNESCO, nie otrzymując jak dotąd zgody komitetu. 

Przeczytaj też: 

http://beta2.bywajtu.pl/strony/na-kupieckim-szlaku/notatka/slodki-pieniadz/

http://beta2.bywajtu.pl/strony/na-kupieckim-szlaku/notatka/moneta/