Na Warmii i Mazurach

Moderatorzy:
    pioter

Ustawienia strony:

Widoczność: wszyscy
Publikować mogą: wszyscy
Moderacja: po publikacji
RSS RSS
Zarejestruj się

W muzeum Herdera

Muzeum im. J.G. Herdera mieści się w morąskim pałacu Dohnów. Stała ekspozycja poświęcona myślicielowi zajmuje w nim jedną salę i opowiada zarówno o jego zyciu i poglądach, jak i o jego epoce.  
 
Johann Gottfried Herder był jednym z twórców przełomu "burzy i naporu", okresu znaczącego dla intelektualnej kultury niemieckiej tylo co dla nas romantyzm. Wtedy to powstały przełomowe dla literatury niemieckiej utwory m.in. klasyków Goethego i Schillera, wtedy też powstały zręby nowoczesnej niemieckiej refleksji filozoficznej i historiozoficznej, w czym swój duży udział miał między innymi właśnie Herder. 
 
Pomnik Herdera w Morągu Pomnik Herdera w Morągu
 
Urodził się w Morągu w 1744 roku. W tym mieście spędził całą młodość. Opuścił je dopiero w 18 roku życia, kiedy rozpoczął studia na Albertynie w Królewcu. Tam poznał Immanuela Kanta, którego wykłady, wtedy jeszcze prowadzone w duchu filozofii przedkrytycznej, wywarły nań duży wpływ. Po studiach Herder został nauczycielem i kaznodzieją w Rydze. Stamtąd wyjechał do Francji, gdzie zaprzyjaźnił się między innymi z Johannem Wolfgangiem Goethe, wówczas 21- letnim młodzieńcem, na którego - jako bardziej doświadczony i dysponujący już dorobkiem literackim - miał niemały wpływ. Goethe wesprze później zatrudnienie Herdera w Weimarze w roli kaznodziei na dworze Karola Augusta Wettina i superintendenta generalnego kościoła ewangelickiego księstwa Sachsen-Weimar-Eisenach. Ich intelektualne drogi jednak się rozejdą, gdyż autor "Fausta" nie będzie podzielał zainteresowań religijnych Herdera. Ochłodzą się też stosunki Herdera z Kantem, obaj będą sobie nawzajem zarzucać fantazjowanie, Herder określi krytyczną filozofię Kanta fantazją aprioryzmu, a Kant nazwie wywody Herdera "fantazjami uskrzydlonymi przez uczucia". 
 
Egzemplarz Egzemplarz "Listów o potrzebie krzewienia humanizmu" z ryciną przedstawiającą orędowniczkę wolności.
 
Herder był jednym z tych intelektualistów niemieckich końca XVIII wieku w Niemczech, którzy przeciwstawili się czysto racjonalistycznej filozofii oświecenia oraz dominacji klasycyzmu w literaturze i sztuce. Skłaniał się ku empiryzmowi, podkreślał znaczenie uczucia, języka i tradycji narodowych. To oczywiście tylko hasłowe zasygnalizowanie poglądów Herdera, ale nie miejsce tu na dłuższą opowieść, wszak jesteśmy w muzeum i zwiedzamy. Ekspozycja jest nader skromna, w jej centrum znajduje się zaaranżowany gabinet pisarza z czasów weimarskich. Obok makieta kamieniczek rodziny Herderów w Morągu, w których filozof się wychowywał, niestety nie przetrwały ostatniej wojny. Na ścianach znajdują się liczne portrety Herdera i innych filozofów oświeceniowych, ryciny z miastami, w których przebywał Herder, oraz tablice z cytatami. W gablotach z kolei prezentowane są oryginalne wydawnictwa jego dzieł. Uwagę przykuwają popiersia i statuetki przedstawicieli epoki, to gipsowe kopie, białe jak klasycystyczna sztuka. To antyk wyabstrahowany, wyidealizowany, styl chyba słabo pasujący do przełomu "burzy i naporu". 
 
  • Aranżacja gabinetu pisarza z czasów weimarskich Aranżacja gabinetu pisarza z czasów weimarskich
  • Herder z małżonką przy kawie, wycinanka z 1785 roku Herder z małżonką przy kawie, wycinanka z 1785 roku
  • Śniadecki, Leibniz, Rousseau, Staszic Śniadecki, Leibniz, Rousseau, Staszic
  • Herder Herder
  • Pałac Dohnów, w którym mieści się muzeum Pałac Dohnów, w którym mieści się muzeum

Mówi się o tym we wpisach (lub komentarzach do nich):