13 osób
Widoczność: wszyscy
Publikować mogą: autorzy
Moderacja: po publikacji
Eksport to podstawa
o źródłach potęgi Rzeczypospolitej Obojga Narodów
Choć wiele osób może sądzić, że to "skrzydlata husaria" leży u podstawy potęgi Rzeczypospolitej, to jednak odpowiedź jest dużo bardziej prozaiczna. Gospodarka, opierająca się na rolnictwie, przynosiła duże nadwyżki produkcyjne. Dogodne położenie geograficzne na styku wschodniej, południowej i zachodniej Europy sprzyjało wymianie i rozwojowi szlaków handlowych. Suma tych czynników prowadziła, naturalnie, do eksportu, sprzedaży towarów poza granice, co z kolei oznaczało zysk dla producentów - i to wcale nie mały, czego świadectwem przepych architektoniczny epoki.
Wspaniałe zamki, miasta i pałace nie wyrosły kosztem łupów wojennych, chociaż ich też nie brakowało w kraju nieustannie nękanym przez sąsiadów. Zawdzięczano to systematycznej pracy i zyskom ze sprzedaży zboża, bydła i produktów leśnych, takich jak wosk, miód, drewno i jego przetwory.
Jest to oczywiście pewna generalizacja, należy pamiętać, że eksport zmieniał się zależnie od czasów i od regionów. Pod koniec średniowiecza, w XIV i XV w., dominowała sprzedaż produktów leśnych. Zmiana sytuacji politycznej od 1466 r., kiedy do Polski wróciło Pomorze z Gdańskiem umożliwiła wzrost eksportu zbóż, podobnie jak włączenie Ukrainy do Korony spowodowało wzrost eksportu bydła.
Pokryło się to z koniunkturą na rynkach Europejskich. Wielki popyt na produkty spożywcze przyniósł polskiej szlachcie olbrzymie zyski. W latach 1501-1580 krakowskie ceny zbóż wzrosły o 292%, a ceny bydła o 166%, podczas gdy średnia cena produktów rzemieślniczych wzrosła jedynie o 45%. To właśnie błyskawiczne wzbogacenie się posiadaczy ziemskich poprzez uczciwą pracę i eksport w dobie sprzyjającej koniunktury, a nie sukcesy militarne przyniosły potęgę Rzeczypospolitej.
Zapewne nie przypadkiem pod koniec złotego, XVI w. wybrano królem Zygmunta III Wazę, który w herbie miał ówczesny symbol bogactwa - snopek zboża...
Źródło: „Polskie osiągnięcia gospodarcze” red. Janusz Kaliński, Warszawa 2010r
obraz "Husarz" Józefa Brandta (wikipedia.pl)