bywajtu

Bodaj to najstarszy zachowany znak drogowy w Polsce. Słup wykuty w piaskowcu miał zostać ustawiony w 1151 roku dokładnie w połowie drogi między Kruszwicą i Kaliszem. Zaświadcza o tym łacińska inskrypcja umieszczona na nim, która w przekładzie prof. Krzysztofa Dunin-Wąsowicza brzmi następująco:

 

Kim był wspomniany w niej komes Piotr, nie wiemy na pewno. Długosz utożsamiał go z Piotrem Włostowicem, możnowładcą śląskim, palatynem Boleslawa Krzywoustego, jednakże współcześni badacze przypuszczają, że mógł to być też Piotr Wszeborowic - palatyn kujawski, kasztelan kruszwicki. Niejasne są też okoliczności powstania słupa, mógł być wykonany właśnie w 1151 roku, ale są też przypuszczenia, że wykorzystano rzeźbę wcześniejszą. Pewnie podobnie jak o wielu innych sprawach związanych z pierwszymi wiekami państwa polskiego również i w tym wypadku nigdy nie poznamy całej historii. Tym niemniej jest to zabytek szczególny, mówiący o znaczeniu traktu z Kalisza do Kruszwicy i o randze tych grodów, randze zresztą być może zdobytej wiele wieków wcześniej, w czasach, gdy tędy przebiegał rzymski szlak bursztynowy.