bywajtu

Delfin – ogólne określenie wodnych ssaków z rzędu waleni, z rodzin Delphinidae (delfiny oceaniczne) i Platanistidae (delfiny słodkowodne), obejmujące średniej wielkości walenie charakteryzujące się wydłużonym pyskiem i obecnością melonu.

Zamieszkują morza obu półkul i wiele rzek strefy równikowej. Często przebywają w gromadach (stadach) od kilku do kilkuset osobników, o wyraźnie zaznaczonej hierarchii. Odbywają dalekie wędrówki. Mają zdolność do echolokacji a przynajmniej jeden gatunek  także do elektrorecepcji. Porozumiewają się za pomocą dźwięków określanych jako język delfinów.

Delfin śpi, unosząc się w wodzie na głębokości około 50 cm, z jednym okiem otwartym. Oddycha wynurzając się co 30 sek. na powierzchnię, nie budząc się. Delfiny często polują ławicami. Czasami nawet polują z rekinami. Żywią się rybami, kalmarami i skorupiakami. Ich głównym naturalnym wrogiem jest orka.

Delfiny są zwierzętami społecznymi. Według współczynnika encefalizacji inteligencja delfina wynosi 4–5 i jest wyższa niż u szympansa (dla porównania inteligencja według tego kryterium dla człowieka wynosi 7, a szympansa 2,5). Tresuje się je do sztuczek w delfinariach. Zdarza się, że pomagają innym delfinom, rannym lub chorym, a czasami nawet człowiekowi. W Indiach delfiny otrzymały prawny status „non human person” czyli osób poza ludzkich, co m.in. powoduje prawne sankcjonowanie ich prawa do wolności.

Tworzenie dużych społeczności pozwala delfinom uniknąć ataku drapieżnika, przede wszystkim rekina. Samice ze swoimi młodymi otoczone są szczególną ochroną, ponieważ zawsze znajdują się wewnątrz stada.

Żyją od 7 do 21 lat.

Orka oceaniczna– gatunek ssaka z rodziny delfinowatych. Duże, charakterystycznie ubarwione zwierzę o silnie rozwiniętej płetwie grzbietowej (zwłaszcza u samców, u których dochodzi ona do 1,8 m) i długich, zaokrąglonych, wiosłowatych płetwach piersiowych (u samców powierzchnia płetwy znacznie większa – wykazuje więc duży dymorfizm płciowy). Największy przedstawiciel delfinowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Orcinus. Grzbiet czarny, jedynie za okiem biała plama i biaława plama za płetwą grzbietową. Spód ciała biały, połączony z białą łatą na boku. W uzębieniu górnym i dolnym mają po 10-12 par szpiczastych lekko zakrzywionych do tyłu zębów. Uzębienie wtórnie homodontyczne.

Długość: dorosłych samców – 6,7-9,8 m, samic – 5,7-8,5 m
Masa: samców – 4-9 ton, samic – 2,6-5,5 ton
Poruszanie się w wodzie: 60 km/h
Występowanie: wszystkie oceany i większe morza (preferuje zwłaszcza zimne wody, ale występuje i w ciepłych); spotykana w Morzu Śródziemnym i Morzu Północnym
Pożywienie: duże zwierzęta morskie (także inne delfiny), również wielkie walenie
Rozród: ciąża trwa około 17-18 miesięcy, noworodek ma ok. 2 m długości, waży ok. 150-200 kg, karmiony przez matkę do ok. 2 miesięcy
Długość życia: do 50-90 lat

Orki są uważane za najbardziej społeczne walenie. Żyją w grupach 5-40 osobników przewodzonych przez najstarszą i najbardziej doświadczoną samicę. Kiedy samica umiera, stado zazwyczaj się rozpada – córki wraz ze swoim potomstwem tworzą nowe grupy, a samce rozpoczynają samotną wędrówkę. Stada zwykle składają się z przedstawicieli 3 pokoleń. Każde stado ma własny styl komunikowania, przekazywany z pokolenia na pokolenie. Widoczna jest znaczna różnica między dialektami orek wędrownych a prowadzących osiadły styl życia. Orki witają się często, pocierając się nawzajem pyskami. Lubią towarzysko skakać, lądując na plecach lub brzuchu.

Orki polują w skoordynowany sposób. Te, które żywią się rybami ławicowymi, drażniącym ryby dźwiękiem zbijają ławicę w ciasny kształt, następnie ogłuszają uderzeniami mocnego ogona, na końcu zbierając nieprzytomne ryby sztuka po sztuce – tak polują np. orki z fiordów norweskich lub z Vancouver. Inne, polujące na odpoczywające na plaży nieostrożne szczenięta focze, podpływają blisko brzegu i w odpowiednim czasie, wraz z falą przypuszczają atak, uważając, żeby nie osiąść na mieliźnie (np. orki z wybrzeży Argentyny).

Orki są jedynymi waleniami, które potrafią przez dłuższy czas leżeć na suchym lądzie. Jak podaje światowej sławy niemiecki etolog Vitus B. Dröscher, za sprawą potężnych mięśni ciało orek zachowuje na lądzie zaokrąglony kształt. Niezwykły jest sposób polowania tych ssaków na pingwiny. Gdy spotkają krę lodową, na której znajdują się te ptaki, wówczas co najmniej trzy orki podpływają pod wodą w taki sposób, by nie zdradziły ich płetwy grzbietowe. Następnie dwie z nich unoszą krę z jednej strony do wysokości jednego lub dwóch metrów. W wyniku tego pingwiny zsuwają się do paszczy czekającego z drugiej strony kry towarzysza polowania. Jeśli kawałek kry jest mniejszy, orka atakuje samotnie. Rozbija ją uderzeniem od dołu i łapie zaskoczone pingwiny. Te orki, które polują na wielkie walenie (np. orki żyjące na pełnym morzu), starają się utrzymać ofiarę pod powierzchnią wody tak długo, żeby zabrakło jej powietrza. Atakują cel jednocześnie całym stadem.

Bywało, że broniący się w takiej sytuacji wieloryb odrzucił orkę ogonem tak mocno, że wyleciała 6 metrów nad wodę. Orki polując na inne delfiny i morświny muszą wykazać się dużym sprytem, żeby zaskoczyć kogoś, kto ma takie same zdolności i zmysły jak one. Podkradają się wtedy do ofiar z wyłączonymi sonarami, by nie być słyszanymi, polegając wówczas tylko na wzroku. Kiedy są już dostatecznie blisko, przyspieszają i kiedy dopadają ofiarę, gryzą ją poważnie w bok i czekają, aż wykrwawi się i przestanie bronić. Wtedy dopiero jedzą. W takich operacjach orki czasem odnoszą poważne obrażenia w podobny sposób. Zaatakowane delfiny wiedząc, że delikatny brzuch jest słabością orek, rozcinają go twardymi pyskami. Wtedy orki umierają z wykrwawienia. Ten sposób obrony stosują delfiny, a także orki w walce z rekinami. Wiedzę i umiejętności technik przekazują młodym orkom dorosłe samce i samice ze stada.

• Joanna Chodorowska (Joanna Chodorowska )
• Joanna Chodorowska (Joanna Chodorowska)
• Joanna Chodorowska (Joanna Chodorowska)
• Joanna Chodorowska (Joanna Chodorowska )
• Joanna Chodorowska (Joanna Chodorowska )
• Joanna Chodorowska (Joanna Chodorowska )