bywajtu

Minęło 10 lat od słynnego przemówienia George’a W. Busha, w którym przyrównał wojnę w Iraku do krucjaty. Mimo niemal tysiąca lat, jakie upłynęły od chwili, gdy pierwsi europejscy rycerze „wzięli krzyż”, krucjaty wciąż  rozpalają emocje obu stron konfliktu, a Bliski Wschód jest areną wojny cywilizacji.  Może warto zastanowić się jak to wszystko naprawdę się zaczęło i zajrzeć za zasłonę zbudowaną z mitów o nieustraszonych obrońcach chrześcijaństwa i barbarzyńskich innowiercach.

Gdybym miała w jednym zdaniu opisać genezę wypraw krzyżowych, musiałabym powiedzieć, że ta wielka militarna historia była wynikiem nieporozumienia i nadgorliwości. Nieporozumienia, ponieważ Aleksy Komnen, cesarz bizantyjski panujący w okresie początków krucjat i niejako ich inicjator, prosząc rzymskiego papieża o wsparcie wojskowe, miał nadzieję uzyskać żołnierzy, którzy pomogą mu strzec rozległych granic imperium przed zakusami Turków Seldżuckich oraz innych ludów muzułmańskich. Niestety jego wysłannicy, którzy pojawili się na soborze zwołanym przez papieża Urbana II, by tym mocniej zachęcić rycerzy do wyprawy do Azji Mniejszej, z typowo bizantyjską przesadą opowiedzieli o cierpieniach chrześcijan uciskanych i mordowanych przez muzułmanów w samej kolebce religii.

Cesarz Aleksy I Komnen manuskrypt starogrecki Cesarz Aleksy I Komnen (manuskrypt starogrecki)

Nadgorliwością natomiast wykazał się sam Urban II, który w trakcie swej podróży po rodzinnej Francji nawoływał tamtejszych możnowładców, by przyszli z pomocą swym braciom zza morza. Z listu na list, ze spotkania na spotkanie idea wyprawy krzyżowej rosła w siłę, a zachęty ze strony duchowieństwa sprawiały, że ta egzotyczna wyprawa nabierała całkiem realnych barw. Aleksy Komnen nie mógł przypuszczać, że jego niewinna prośba doprowadzi do zmiany granic imperium, zerwania z Rzymem, nowych graczy na politycznej mapie, a wreszcie w dalszej konsekwencji do upadku samego Konstatynopola.

Papież Urban II Francisco de Zurbarán - John N.D. Kelly (1997) Encyklopedia papieży Papież Urban II (Francisco de Zurbarán - John N.D. Kelly (1997) Encyklopedia papieży)

Czym były wyprawy krzyżowe, jak wyglądało życie krzyżowców i ludności tubylczej, kim były wielkie postaci konfliktu, jak doszło do traumatycznych wydarzeń, jak akty kanibalizmu, które wciąż są wspominane przez mieszkańców terenów, na których rozegrała się ta niemal 200- letnia walka Wschodu z Zachodem, to wszystko postaram się przedstawić w kolejnych notatkach.