bywajtu

Podróżując autostradami, po obu stronach drogi, przez dziesiątki (a niekiedy i setki) kilometrów, jesteśmy narażeni na nudny i jednostajny krajobraz. Dookoła tylko ekrany dźwiękochłonne, w najlepszym wypadku nużące lasy i pola. Co kilkadziesiąt kilometrów węzły drogowe, wiadukty i MOP – Miejsca Obsługi Podróżnych. Te ostatnie umożliwiają zatankowanie samochodu i chwilę wytchnienia dla kierowcy. Większe, mieszczące się po obu stronach drogi stacje MOP starają się dać korzystającym z ich usług możliwość przejścia na drugą stronę. Pasy nie wchodzą w grę, do tego nadają się tylko kładki. To w nich konstruktorzy i architekci krajobrazu, a także specjaliści od marketingu realizują swoje fantazje. W ostatnich latach powstało kilka ciekawych lekkich konstrukcji, zrywających ze starymi betonowymi podporami i ciężkimi żelbetowymi przęsłami.

Wybierzmy się na małą wycieczkę autostradą A4 z Wrocławia w stronę Katowic. Od początku przytłaczają nas ekrany, chroniące okoliczną ludność przed hałasem. Wrocław odchodzi od standardowych, prostych ekranów, zastępując je lekko zaokrąglonymi do środka (lepiej tłumią hałas).

M. Jabłoński (M. Jabłoński)

Potem kilka wiaduktów i węzłów drogowych, które są jedynym możliwym typem połączenia na autostradzie. Wiadukty są zwykle starszego typu, czasem w ramach modernizacji odnowione.

M. Jabłoński (M. Jabłoński)

Na wysokości Opola zaczynają się zawody w pomysłowości na kładki. Każdy MOP chce przyciągnąć podróżujących na swój teren. Bo wyrazista kładka, która utkwi w naszej pamięci (lub jeszcze gorzej – naszego dziecka, które już z daleka widzi, że to tam, przy tej śmiesznej kładce, sprzedają te wyśmienite lody), daje większe szanse na powrót do tej konkretnej stacji. I tak mijamy kolejno kilka projektów prof. Jana Biliszczuka o zapadających w pamięć wdzięcznych nazwach. Wszystkie są oficjalnymi nazwami z normy budowalnej, zaproponowanymi przez architekta. Kładki wyglądają estetycznie, wręcz filigranowo, lekko podwieszone na stalowych konstrukcjach. Dodatkowo brak podpory w środku pasa zieleni zwiększa bezpieczeństwo.

M. Jabłoński (M. Jabłoński)

Wężowisko – dzięki żelbetowej, cięższej konstrukcji umożliwiające nawet ruch samochodów.

MOP Witkowice/Oleśnica Mała M. Jabłoński MOP Witkowice/Oleśnica Mała (M. Jabłoński)

Krzywy Kij ze swoim fikuśnym pylonem – lekka, stalowa konstrukcja tylko dla pieszych.

MOP Radziejowice/Młyński Staw M. Jabłoński MOP Radziejowice/Młyński Staw (M. Jabłoński)

Romantyczny Łuk Erosa, przypominający bumerang usytuowany asymetrycznie względem osi drogi, również tylko dla pieszych.

Po drodze mijamy też wymagane przez ekologów i unijne prawo kładki dla zwierząt – mają imitować szczelny las, którego nie widać z drogi dzięki ekranom. Ta poniżej jest jednym z wyjątków, widać wszystko jak na dłoni (nie, mniejsze zwierzęta nie spadną, jest tam niewidoczna z takiej odległości siatka).

M. Jabłoński (M. Jabłoński)

Każda kładka dla pieszych finansowana z dotacji zewnętrznych musi być przystosowana do ruchu inwalidów. Podjazd tworzy niekiedy dość zabawny układ, jak na zdjęciu MOP Witowice.

MOP po stronie Witowic M. Jabłoński MOP po stronie Witowic (M. Jabłoński)

Krzywy Kij z podjazdem dla niepełnosprawnych

W Polsce powstają naprawdę unikatowe konstrukcje tego typu, nie zauważane przez ludzi pędzących autostradą. Niemcy swoje autostrady budowali lata temu, więc i kładki są starego typu. U nas architekci mają pole do popisu.

• M. Jabłoński (M. Jabłoński)