bywajtu

Artykuł na propsie, ale pozwolę  sobie na kilka dodatkowych spostrzeżeń ;) Koniec świętowania świąt Bożego Narodzenia na Gromniczną oznaczłą także zakończenie kolędowania; dziś rozumianego jako śpiewanie kolęd, dawniej chodzenie z szopką, gwiazdą oraz teatrzyków ludowych w rodzaju Jasełek i wywodzących się od nich Herodów. Ponadto w kościołach następował demontaż szopek. Jeśli chodzi o wywód kobiety po porodzie, to faktycznie chrześcijaństwo przejęło od judaizmu ten obyczaj, ale chrystianizując Słowian, nie musiano ich przymuszać do robienia kobiecie wywodu, gdyż jest to odwieczna tradycja ludowa, znana w wielu archaicznych kulturach, również w Europie. Kościół katolicki nie nałożył obowiązku na kobiety, aby robiły wywód, był to akt dobrowolny, ale rygorystycznie przestrzegany przez dawną polską wieś. Do wywodu kobieta i jej dziecko były nieczyste, stabnowiły zagrożenie i same były narażone na różne niebezpieczeństwa, jak choroby, uroki, robienie nieurodzaju, zagrażanie płodności itp. Na kobietę nałożone były rtózne ograniczenia izolacyjne: nie mogła czerpac wody, robić masła, odwiedzać sąsiadów itd. Kobieta według chłopów do wywodu nie miała prawa wchodzić do świątyni, brać komunii, dotykać przedmiotów kultu religijnego. Przed wywodem np. babka  - akuszerka musiała obmyś owsem ręce kobiety, trzeba było obmyć chałupę, a na progu położyć różne pożywienie iprzejśc nad nim idąc do kościoła. Przed kościołem kobieta musiał klęczeć podczs mszy,po której ksiądz wychodził po nią i rytualnie ją wprowadzał do świątyni. odtąd kobietai dziecko było włączane do wiejskiej społeczności i nie sprawiało już zagrożenia. Dlatego po wywoadzie kobieta często szła do sąsiadek, odwiedziny te miały charakter biesiady. To mniej więcej tyle :)  

@Lel - dzieki za fajne rozwinięcie tematu; to co piszesz o tym wywodzie i jego tradycji jest bardzo ciekawe. Ciekawe czy w innych kulturach - powiedzmy poza obszarem europejskim funkcjonowało cos podobnego? Napewno w islamie (i to również w 40 dniu). U Arnolda van Gennepa jest troche przykładów - ale to juz wszystko chyba "prehistoria" plus ryzyko błędów - w końcu opisuje przykłady zaczerpniete z innej literatury, sam w teren nie jeździł.

Mnie zastanawia jak to jest że równolegle tyle świąt sie pokrywa z tym poczatkiem lutego i wiarą że wiosna "juz blisko" - był Imbolc, Ofiarowanie Pańskie, w Stanach mają Dzień Świstaka (który wszystko wskazuje na to ze ma duzo starszy rodowód). Czy jest mozliwe np. że to bylo zwiazane z cieplejszym klimatem? Bo mi poczatek lutego w zaden sposób nie kojarzy się z wiosną. 

To było z wiązane z rytmem wschodów i zachodów słońca, z obserwacją pozornej wędrówki słońca po nieboskłonie. Pisze o tym Ludwik Stomma w "Słońce rodzi się 13 grubnia". Od razu zaznaczam, że druga część jego książki, gdzie pisze o znalezionym przez siebie w terenie ludowym mechanizmie do wyznaczania wschodów i zachodów słońca to udowodnione przez naukowców kłamstwo. Ale początkowe teoretyczne ustalenia są aktualne ;) Generalnie, wszystkie ważniejsze święta ludowe przypadają na dni kiedy słońce jest w takim samym punkcie jak jakiś czas wcześniej. Temat świąt jest drugorzędny, bardziej lub mniej chrześcijański i pogański.