bywajtu

Dzień świętego Jerzego to jedno z najlepiej znanych, wręcz ikonicznych świąt na Bałkanach. Szóstego maja w wielu cerkwiach odbędzie się slava ku czci tego świętgo, i najprawdopodobniej będzie temu towarzyszyć licytacja na jakiś zbożny cel.

anonimous, Public domain, http://commons.wikimedia.or... (anonimous, Public domain, http://commons.wikimedia.or...)

Giurgovden jest jednym z najważniejszych świąt - w dużej mierze dlatego, że jest to też niejako święto wiosny. Nawet pop tłumacząc mi znaczenie tego święta, wskazywał, że święto to jest tak ważne, bo przypomina nam o budzącej się do życia przyrodzie, o nadejściu wiosny. Dlatego jest to święto tak lubiane przez wszystkich i tak radosne w swoim wydźwięku.

Po uroczystościach cerkiewnych ludzie wyciągną huśtawki i będą się na nich huśtać - to na zdrowie, na szczęście. Zostaną rozpalone ogniska, a ludzie będą się przy nich bawić. Wszystko zmieni się w jeden wielki piknik, dla nikogo nie zbaraknie jedzenia.

W tym dniu urządzano też często kurban - i składano w ofierze jagnię, czy to jako podziękowanie za doznane łaski, czy też licząc na takowe ze strony sił wyższych. Jagnię zabijano, sprawiano, przygotowywano do spożycia a następnie ucztowano - kiedyś niejednokrotnie na samym cerkiewnym dziedzińcu, dziś - raczej poza murami cerkwii, żeby nie drażnić duchownych - tego typu praktykom zaczęto bowiem przypisywać cechy pogańskie.

Goldfinger, CC-BY-SA-3.0-rs, http://commons.wikimedia.or... (Goldfinger, CC-BY-SA-3.0-rs, http://commons.wikimedia.or...)

Co ciekawe święto to celebrują nie tylko chrześcijanie, ale również muzułmanie. W dużej mierze jest to pozostałość obowiązującej kiedyś zasady komşuluk.

Na Bałkanach od wieków istniała silna tradycja dobrosąsiedzkich kontaktów. Górskie, trudnodostępne tereny wymuszały na lokalnych społecznościach intensywną współpracę. Zasada dobrosąsiedzkiego współdziałania ma swoją odrębną nazwę – komşuluk. Na Bałkanach zasada ta dotyczyła przede wszystkim dobrych stosunków panujących między wyznawcami różnych religii. Dziś może nie jest ona już przestrzegana. ale pewne reminescencje pozostały - jak choćby dalsze obchodzenie dnia ku czci św. Jerzego, często pozbawione już zupełnie jakiejkolwiek symboliki religijnej i ograniczające się do organizowania pikników w tym konkretnym dniu.