bywajtu

Odległa Sardynia

Chociaż każdy region we Włoszech ma swoją specyfikę i indywidualizm, Sardynia wyróżnia się najbardziej. Nawet badania genetyczne wykazały, że Włochom bliżej do mieszkańców Maghrebu niż do praindoeuropejskich Sardyńczyków.

Stolicą autonomicznej Sardynii jest Cagliari, miasto o kilku tysiącletniej historii. Jego tereny zostały zamieszkałe już w neolicie, kiedy  od ok. 3200 r. p.n.e. ludność kultury Ozieri zaczęła drążyć na półwyspie Sant’Elia domy jaskiniowe – tzw. Domus de Janas. Później, w epoce brązu (od ok. 1800 r. p.n.e.), na wyspie rozwinęła się unikatowa kultura Nuraghi, wznosząca zadziwiające kamienne wieże, które do dziś budzą zachwyt i zdumienie turystów.

Panorama miasta Stefano Marrocu; http://en.wikipedia.org/wik... Panorama miasta (Stefano Marrocu; http://en.wikipedia.org/wik...)

Fenicjanie

Pierwsze miasto założyli w VIII w. Fenicjanie, jako jedną z kilku kolonii na wyspie, i nazwali je Karalis. Umożliwiało ono uruchomienie szlaków morskich między Ligurią a Afryką, z pominięciem zdominowanej przez Greków i Etrusków Italii. Ponadto, dogodne położenie portu, osadzonego u podnóża gór i zabezpieczonego bagnami, pozwalało na rozwój obronnej placówki, czerpiącej jednocześnie z zasobów wyspy jakimi były sól i produkty rolne.

W V w. p.n.e. Sardynia wraz z miastem została podporządkowana Kartaginie, a o jej świetności świadczy wspaniała nekropolia w Tuvixeddu. W 238 r. p.n.e. miasto zostało zdobyte przez Rzym i ustanowiono w nim bazę floty wojennej. Chociaż nigdy Karalis nie zostało kolonią rzymską, jego mieszkańcy otrzymali obywatelstwo rzymskie. W mieście wzniesiono typowe budowle publiczne, wśród nich zachowany do dzisiaj amfiteatr.

Nekropolia kartagińska w Tuvixeedu GaiusCrastinus; http://en.wikipedia.org/wik... Nekropolia kartagińska w Tuvixeedu (GaiusCrastinus; http://en.wikipedia.org/wik...)

Biskup Lucyfer

Chrześcijaństwo pojawiło się w mieście już w III w. , kiedy zaczął w nim rezydować biskup. W IV w. działał tutaj kontrowersyjny biskup Lucyfer z Cagliari, uznawany przez wielu za świętego, posiadający nawet dedykowane jemu kaplice. Został on wygnany przez Cesarza Konstancjusza za sprzeciw wobec prawomocnej wówczas herezji arianizmu, i chociaż zmarł w pokoju jest nieoficjalnie uważany za świętego patrona wyspy.    

W V w. miasto wraz z wyspą zostało najechane przez Wandalów, ale udało mu się zachować znaczenie. Wkrótce Wandalowie zostali zniszczeni przez Bizantyjczyków i miasto otrzymało status „Iudicatus” – autonomicznie zarządzanej prowincji bizantyjskiej. Jednakże wystawione na ataki saracenów miasto zaczęło sie wyludniać. Większość przeniosło się wówczas do Santa Igia, bardziej oddalonej od morza osady, położonej na niedostępnych mokradłach.

Piza

W XI w. morska republika Pizy narzuciła swoją zwierzchność zarządcom Cagliari, a w 1215 r. Pizańczycy wznieśli nieopodal Santa Igia ufortyfikowaną placówkę, zwaną Castel di Castro, która stała się zalążkiem współczesnego miasta. Wówczas wzniesiono trzy wieże bramne, z których dwie zachowały się do dzisiaj.

Jedna z dwóch zachowanych wież średniowiecznych, Wieża Słoniowa Robur.q; http://en.wikipedia.org/wik... Jedna z dwóch zachowanych wież średniowiecznych, Wieża Słoniowa (Robur.q; http://en.wikipedia.org/wik...)

 W 1258 r. Pizańczycy i ich lokalni poplecznicy pokonali ostatniego sędziego Cagliari Guglielmo Cepolla i zburzyli Santa Igia, ustanawiając właściwe Cagliari w Castel di Castro a ziemie prowincji dzieląc między zdobywców.

Królestwo

Kiedy w  1324 r. miasto zostało zdobyte przez Aragończyków, ustanowiono w nim stolicę nowej części składowej Korony Aragońskiej – Królestwa Sardynii. Później weszło ono w skład zjednoczonego Królestwa Hiszpanii, w którym jednak straciło na znaczeniu ze względu na zaangażowanie państwa w sprawy Nowego Świata.

W 1718 r. po austriackiej okupacji podczas wojny o hiszpańską sukcesję, Sardynia przeszła pod panowanie dynastii Savoy. Królestwo złożone z Sardynii, Piemontu, Nicei i Ligurii stało się największym włoskim państwem. Chociaż tytularnie było to królestwo Sardynii, jego faktyczna stolica znajdowała się w Turynie, gdzie rezydował król i zbierał się parlament.  

Samoobrona

Gdy podczas wojen napoleońskich na wyspie wylądowali Francuzi, zostali krwawo wyparci przez oddolną akcję miejscowej ludności. Sardyńczycy oczekiwali od panujących nagrody w postaci reprezentacji w parlamencie, spotkali się jednak ze zdecydowaną odmową. Wściekli mieszkańcy wyspy wyrzucili więc wszystkich pochodzących z Piemontu i reprezentujących króla, ustanawiając autonomię. Wkrótce jednak królowi udało się z powrotem narzucić zwierzchność na wyspie, która weszła jako jedno z pierwszych terytoriów w skład zjednoczonego Królestwa Włoch.

  Fort Saint Remy Mac9; http://it.wikipedia.org/wik... Fort Saint Remy (Mac9; http://it.wikipedia.org/wik...)