bywajtu

Czy drewniana budowla sakralna może zrobić większe wrażenie od tej murowanej?

Zaczynamy w XVII w. wśród społeczności żydowskiej, gdzie wówczas specjalnością miejscowych budowniczych, była właśnie drewniana architektura sakralna. Niestety, dziś już nie możemy zobaczyć tej wspaniałej architektury, gdyż została zniszczona przez Niemców podczas drugiej Wojny Światowej wręcz hurtem. Po tym jak żydowską społeczność wysiedlano i mordowano w obozach koncentracyjnych, murowane budynki zamieniano na magazyny i inne tego typu przeznaczenia budynki, a drewniane były od razu palone. Niestety, właśnie te drewniane robiły największe wrażenie. Architektura murowana często miała swoje odpowiedniki w architekturze drewnianej, a ta stanowiła jeszcze większy dowód na wysoki poziom wiedzy i umiejętności reprezentowany przez ówczesnych polskich i żydowskich cieśli. 

Schematy rozwiązań kościołów drewnianych:

Joanna Cudziło (Joanna Cudziło)

Dotychczas kościoły drewniane budowano według schematów proponowanych przez epokę średniowiecza i to w dość okrojonej gamie wzorców. Było ich zaledwie kilka. Wiek XVII przyniósł nowe rodzaje projektowania przestrzeni, ale było to spowodowane głównie przez zmiany programowe obrzędów religijnych. Nie wprowadzano nowych form architektonicznych, ale przejawem indywidualności tej architektury było zestawianie pomieszczeń według nowych funkcji, tworząc w ten sposób odmienne układy. Czyli dość oczywisty powód, który kieruje architekturę ku zmianom.

W jaki sposób te nowe schematy o których mowa, mogły sprawiać, że architektura ta robiła tak ogromne wrażenie?

Mimikla/ http://pl.wikipedia.org/wik... (Mimikla/ http://pl.wikipedia.org/wik...)

Dębno Podhalańskie Wnętrze Kościoła.

Przede wszystkim, liczyło się wrażenie wizualne, niekoniecznie mające odzwierciedlenie w rzeczywistych formach i technikach jakimi dochodzono do tej doskonałości. W sposób malarski, można było oddać kamienne elementy architektury (np. kolumny). Przestrzeń była iluzją, a istota architektury tkwiła w treści i symbolice, którą niosła. Samo drewno mogło być kształtowane w sposób, który oddawał nawet faliste kształty ścian, wystarczyło tworzyć je na zasadzie odpowiedniego ustawienia słupów na nieregularnym obrysie (lub ustawionych w taki sposób żeby tę falistość wydobyć). Możemy to dostrzec w kościele w Szalowej z XVIII w. gdzie iluzjonistyczne malowidła i rokokowy wystrój jeszcze dopełniają ten efekt. Drewniane elementy przecież mogły być też wykorzystywane tylko w charakterze konstrukcyjnym, a przykrywało je coś w rodzaju sukienki (gdzie ową sukienką mógł być marmur). Wykorzystywany jako element zdobniczy zakrył drewnianą konstrukcję, a architektura sprawiała wrażenie murowanej budowli. 

Czy ta iluzja to wszystko? Czy sama forma i charakter architektury drewnianej mogła zrobić na odbiorcy wrażenie? Otóż tak! Budynkami które budzą podziw, są to bożnice czyli synagogi, a w szczególności niesamowita konstrukcja sklepienia które imituje kopułę.