Na wirsycku
7 osób
Moderatorzy:
    Agata Antisaina
Autorzy strony:
    Agata Antisaina
Subskrybenci:
    SKIP Agata Atavus Antisaina AgnesO ruda Maciej

Ustawienia strony:

Widoczność: wszyscy
Publikować mogą: wszyscy
Moderacja: tylko niezaufani
RSS RSS
Zarejestruj się

02/01/14 od SKIP
W temacie: Natura

Wiatr Halny

Antisaina wspomniała w swojej notatce o Halnym. Powstawanie wiatru halnego jest ściśle związane z dwoma różnymi układami barycznymi, niżem i wyżem oraz naturalną przeszkodą w postaci gór. Sama nazwa "Wiatr Halny" jest przyporzadkowana tylko i wyłącznie Tatrom. Ogólnie tego typu zjawisko nazywa się wiatrem fenowym.

Na południe od Tatr znajduje się układ wysokiego ciśnienia, na północ zaś niskiego. Cieplejsze powietrze w stacjonarnym wyżu, przemieszczając się na południe napotyka przeszkodę. Zaczyna więc ją powoli pokonywać, towarzyszy temu unoszenie się cząsteczek powietrza i ich ochładzanie (ok 0,6 stopnia Celsjusza na 100 metrów). Na większej wysokości powietrze jest już zagęszczone i stosunkowo cięższe. Po przekroczeniu wierzchołków zaczyna więc z dużą prędkością spadać w dół i ponownie się ociepla.

Halnemu zawsze towarzyszy charakterystyczny wał chmur, który powstaje w wyniku kondensacji pary wodnej przy ruchach wznoszących. Zauważmy, że te chmury na pewien czas usadawiają się na granicy szczytów i grani po stronie południowej, czyli tam gdzie jest wyższe ciśnienie. Dopiero w momencie gdy chmury zaczynają spływać po stokach na północ, siła wiatru wzrasta bardzo gwałtownie. Rekord prędkości odnotowano w roku 1965 w maju, ponad 270 km/h. Rok 1968 ponoć był rokiem halnego stulecia, prędkość oceniono na ponad 300 km/h, jednak nie są to dane potwierdzone pomiarem. Moc tego wiatru można zobrazować tym, że potrafi on przenosić kamienie o srednicy nawet 10 cm. Po przejściu halnego zazwyczaj następuje pogorszenie pogody, zaczynają się długotrwałe opady, ciśnienie spada co potęguje jeszcze złe samopoczucie.

Wiatry tego typu wieją najczęściej wiosną i jesienią. Zimą i latem należa do rzadkości.

 
Ciekawostką związaną z wiatrem halnym jest konstrukcja dachów w podtatrzańskich miejscowościach. Są wysokie i spadziste. Uważa się, że jest to spowodowane ciężarem jaki może stanowić śnieg. Tak naprawdę tego rodzaju zadaszenia tworzy się po to by wiatr nie zerwał go. Mniej spadzisty dach tworzy bardzo dużą siłę aerodynamiczną, która zwyczajnie unosi dach (tak jak skrzydło samolotu).
 
Dla ciekawskich eksperyment. Weź kawałek sklejki i nie zginając jej stań z nią krawędzią do wiatru, nic się nie dzieje. Gdy tylko zaczniemy delikatnie zginać ją w łuk powstanie siła aerodynamiczna, która zacznie nas ciągnąć do przodu. Tak dokładnie działa żagiel i skrzydło samolotu. Gdy sklejka zacznie być zginana bardzo mocno powstaną ruchy turbulentne, które już nie będą miały siły wznoszącej. Miłej zabawy!
Tagi: tatry

Mówi się o tym we wpisach (lub komentarzach do nich):