bywajtu

Kanał Panamski obecnie. Stan Shebs; http://pl.wikipedia.org/wik... Kanał Panamski obecnie. (Stan Shebs; http://pl.wikipedia.org/wik...)

Budowę kanału Panamskiego rozpoczęto w 1881 r., pragnąc połączyć Pacyfik z Atlantykiem krótszym i bezpieczniejszym szlakiem, niż ten opływający Przylądek Horn.

Koncepcja połączenia Oceanów pojawiła się już w czasach kolonizacji Hiszpańskiej (1534 r.), kiedy król Hiszpanii Karol V Habsburg poszukiwał połączenia między Oceanami. W 1699 r. Szkocja podjęła nieudaną próbę założenia kolonii "Caledonia" w przesmyku Panamskim, a konkretne plany takiego połączenia nakreślił Alessandro Malaspina podczas ekspedycji w 1793 r. W 1819 r. Aleksander von Humboldt, powszechnie znany niemiecki badacz postulował budowę kanału w Ameryce Środkowej. Wtedy istniały już trzy propozycje geograficzne - panamska, nikaraguańska i meksykańska.

Odkrycie złota w Kalifornii w 1849 r. spowodowało gwałtowną potrzebę usprawnienia komunikacji między wschodnim a zachodnim wybrzeżem USA. Problem próbowano rozwiązać uruchomieniem Panamskiej linii kolejowej łączącej porty atlantyckie i pacyficzne. Jednakże potrzeba usprawnienia połączenia morskiego pozostała, okazję wykorzystali Francuzi, cieszący się międzynarodowym prestiżem w inżynierii po dopiero co ukończonym kanale sueskim.

Budowę rozpoczęła międzynarodowa  La Société internationale du Canal interocéanique, która wykupiła licencje od rządu Kolumbii, zarządzającego w tym czasie tym terenem. Do nadzoru zatrudniono Ferdynanda Marie de Lesseps'a - budowniczego kanału Sueskiego, jednakże w 1884 prace przerwano. Powodem były skrajnie niesprzyjające warunki panujące w środkowoamerykańskiej dżungli, m.in. szerząca się wśród pracowników malaria i żółta febra.

Jednakże koncepcji nie odpuścili Amerykanie, żywotnie zainteresowani w stworzeniu połączenia morskiego między Nowym Jorkiem a San Francisco. W 1903 r. zainicjowali narodowowyzwoleńcze powstanie Panamczyków, doprowadzając do powstania niepodległej Panamy. W 1904 r. już w realiach nowego państwa wykupili od francuzów spadek po wcześniejszych pracach, 6 maja prezydent USA mianował John'a Findlay Wallace'a na głównego inżyniera i prace ruszyły.

Zakończenie prac i otwarcie nastąpiło 15 sierpnia 1914, chociaż zamiast zaplanowanej wielkiej galii urządzono skromną uroczystość, czego przyczyną był wybuch I wojny światowej.

Przez 75 lat Kanał Panamski był pod zarządem USA, które były również jego głównym beneficjentem. Przejście morskie przez Panamę skróciło drogę z San Francisco do Nowego Jorku prawie o 14 500 km. Jednakże uruchomienie tego wyjątkowego kanału zostało słono okupione krwią - podczas budowy zmarło ponad 25 000 pracowników.