bywajtu

  Mężczyzna tapetujący ścianę bezwartościowymi banknotami, 1923 r. http://pl.wikipedia.org/wik... Mężczyzna tapetujący ścianę bezwartościowymi banknotami, 1923 r. (http://pl.wikipedia.org/wik...)

Wyobraź sobie, że budzisz się rano a chleb nie kosztuje już 3zł lecz 30zł. A następnego dnia cena chleba skacze z 30zł do 3000, a później do 30 000 - szok! W efekcie, umawiasz się z pracodawcą na codzienne rozliczanie, aby nadążyć za skokami cen, ale wieczorem przy wyplacie dowiadujesz się, że od rana ceny znowu się zmieniły w sumie to nie stać Cię nawet na jedzenie. Emigrujesz, wiążesz sznur czy idziesz na barykadę?

Przed takim dylematem stanęli Niemcy w 1923 r., kiedy na zrujnowany wojną i olbrzymimi kontrybucjami kraj spadła hiperinflacja. Od 1918 r., mimo wewnętrznych wstrząsów (lokalne rewolucje komunistyczne), utraty wielu ziem (Śląsk, Wielkopolska, Lotaryngia, Alzacja) i wielkiego bezrobocia, rząd potrafił wielkim wysiłkiem utrzymać znośne warunki bytu. Jednakże wielkość reparacji nałożonych na Niemcy wraz ze spłatą długów zaciagniętych w czasie I wojny światowej przekraczały jego możliwości.

Opóźnienie w spłatach doprowadziło Francuzów do wściekłości, którzy mszcząc się m.in. za niemiecką politykę z 1870 r., zajęli w styczniu 1923 r. Zagłębie Ruhry, czyli najbardziej uprzemysłowiony region Niemiec. Niemiecki rząd zaczął prowokować ludność Zagłębia do bojkotu okupanta po przez zaprzestanie pracy - stanęły fabryki, koleje, urzędy. Francuzi szybko jednak rozwiązali problem, przywożąc własną administrację i pracowników, a tych nie brakowało w powojennym kraju, którego problemem (podobnie jak w Niemczech) były wielkie rzesze zdemobilizowanych mężczyzn. To spowodowały emigrację Niemców z Zagłębia do wolnych Niemiec, gdzie zostali objęci opieką społeczną. To do końca zrujnowało skarb państwa, zaczęto masowo dodrukowywać pieniądze. 

W samym 1923 r. wzrost cen wyniósł 30 mld procent, a realna wartość pieniądza spadła w październiku 1923 r do 11% wartości ze stycznia 1922 r. Życie Niemcom uratowała reforma walutowa Schachta, który wprowadził pieniądze zastępcze - rentmarkę, a później reichsmarkę. Na prostą zaś pchnęły Niemcy otrzymane kredyty i Plan Dawesa. Tak to straszne wydarzenie dobiegło końca, zostając jednak wyryte w pamięci pokolenia, które później wybrało Hitlera. 

Banknot 100-billionowy to namacalny wyraz hiperinflacji. Reichsbank; http://pl.wikipedia.org/wik... Banknot 100-billionowy to namacalny wyraz hiperinflacji. (Reichsbank; http://pl.wikipedia.org/wik...)