bywajtu

Od 300 lat region Douro słynie z produkcji wina porto. Powstaje ono przez dodanie do fermentującego soku 77-procentowego destylatu, co zatrzymuje fermentację i nie dopuszcza do przetworzenia całego cukru z winogron w alkohol. Porto jest zatem zazwyczaj słodkie i dzięki brandy mocne (ok. 20%). Takie polubili Brytyjczycy już w XVIII wieku, a za nimi również mieszkańcy innych krajów, zwłaszcza północnych. Jednakże w ciągu ostatnich dekad coraz większe uznanie zdobywają tu też wina wytrawne wytwarzane bez dolewania brandy.

 

 

Potencjał "terroir" Douro dla win niewzmacnianych znany był od dawna, ale popyt na porto oraz organizacja produkcji i handlu winem w Douro długo nie sprzyjały jego wykorzystaniu. W 1844 roku Szkot Joseph James Forrester (sam zresztą zajmujący się produkcją porto) w wydanej anonimowo broszurze krytykował dolewanie dużej ilości brandy do wina. Uważał, że z winogron Douro można zrobić w sposób naturalny, czyli bez wzmacniania, bardzo dobre, bogate i zarazem delikatne wina. Podobnie myślał zapewne Fernando Almeida, gdy w 1952 roku rozpoczął produkcję słynnego Barca Velha. Na renesans win niewzmacnianych z Douro trzeba było jednak czekać aż do ostatniej dekady XX wieku. Wpływ na to miała zmiana prawa w handlu winem wprowadzona wraz z wejściem Portugalii do Unii Europejskiej w 1986 roku. Dzięki niej winiarze mogli odtąd sami eksportować swoje wino bez udziału pośredników. Pobudziło to do działania wielu z nich, nie tylko w zakresie produkcji porto, lecz również win niewzmacnianych. Wiele eksportowanych win wytrawnych zostało bardzo dobrze przyjętych przez konsumentów. Wina z utworzonej dla nich apelacji Douro DOC stały się lepiej znane na świecie. 

 

 

Winnice zajmują ok. 18% powierzchni regionu (45 000 ha), co czyni Douro największym na świecie górzystym obszarem uprawy winorośli. Są tu lepsze i gorsze dla wina miejsca. Jak zresztą w każdym innym regionie winiarskim. Już dawno je skrzętnie opisano i sklasyfikowano. Generalnie dla porto przeznaczone były od czasów markiza de Pombal te o podłożu łupkowym. Na pozostałych, granitowych, miały być uprawiane winorośle z myślą o winie stołowym na rynek wewnętrzny. Dziś nie jest to już regułą. Do produkcji win wytrawnych niewzmacnianych wykorzystuje się często owoce z parceli wcześniej zarezerwowanych dla porto.

 

Najlepsze wina z Douro to te robione ze szczepów czerwonych, głównie Touriga Nacional,  Touriga Franca, Tinta Roriz, Tinta Barroca, Tinto Cão. Białe, choć może nie tak cenione jak czerwone, też znajdują wielu zwolenników. Są to na przykład wina ze szczepów Codega, Rabigato, Viosinho, Malvasia Fina. Wymieniłem tylko niektóre spośród bodaj 80 szczepów, jakie można uprawiać w Douro. Ta wielość uprawianych szczepów jest zresztą charakterystyczna dla Portugalii. Podobno jest ich tu kilkaset. Większość z nich ma zasięg tylko lokalny bądź krajowy, raczej nie spotkamy ich poza Portugalią.

 

Przy okazji zdjęcia z winobrania w Douro. Akurat kończyły się zbiory białych i zaczynały się zbiory czerwonych winogron:

 

 

 

Wartość sprzedaży wina z Douro to kilkaset mln euro rocznie (tylko od stycznia do września 2014 roku sprzedaż porto wyniosła prawie 240 mln euro, a wina niewzmacnianego prawie 80 mln euro*). Większość wina sprzedaje się na rynki zagraniczne. Najwięcej porto - co może być zaskoczeniem - trafia do Francji (56 mln euro od I do IX 2014), potem do Holandii i Belgii (odpowiednio 28 i 24 mln euro), Stanów Zjednoczonych (22 mln euro). Wielka Brytania, niegdyś największy odbiorca porto, zajmuje obecnie 5 miejsce na liście importerów (20 mln euro). Zupełnie inaczej wygląda lista importerów wina stołowego z Douro, na pierwszych miejscach są Kanada, Angola, Brazylia, Stany Zjednoczone, Szwajcaria, Niemcy. Dopiero za nimi Wielka Brytania. Polska jest na 10 miejscu (w przypadku porto na 14 miejscu).

 

 

 

Na koniec jeszcze krótko o nazwie rzeki i regionu. Blisko z "Douro" do "ouro" (= złoto) albo do "dourado" (= pozłacany). Mogłoby to sugerować, że rzeka była złotonośna. Ale nic z tego, pochodzenie słowa "Douro" jest inne. Sięga jeszcze czasów, gdy Półwysep Iberyjski zamieszkiwali Celtowie. Rzekę nazywali oni słowem "dubro", co mogło znaczyć po prostu tyle co "woda" (por. walijskie "dŵr" - woda). Tym niemniej rzeka w popołudniowym słońcu rzeczywiście nabiera koloru złota i lśni jak kruszec:

 

 

* dane pochodzą ze strony Instituto dos Vinhos do Douro e Porto