Czy wiesz jak jesz?

Jedzmy zdrowo!

3 osoby

Tematy strony:

Dietetyka Psychodietetyka

Moderatorzy:

Ustawienia strony:

Widoczność: wszyscy
Publikować mogą: wszyscy
Moderacja: tylko niezaufani

RSS RSS

03/07/14 od ruda

W temacie: Psychodietetyka

Czy wiesz jak jesz?

Odpowiedź na to pytanie nie jest wcale taka prosta, jakby się mogło wydawać, bo bynajmniej nie chodzi o stwierdzenie "nożem i widelcem lub łyżką". Psychodietetyka jako nauka zajmuje się badaniem psychicznych mechanizmów, które determinują nasz sposób odżywiania, prowadząc albo do tycia, albo do silnego chudnięcie. Znajomość tego, co determinuje u nas decyzję o zjedzeniu czegoś, może pomóc nam w zachowaniu większej kontroli i umiaru, a także zrozumieć dlaczego jesteśmy np. za chudzi lub za grubi.

W psychodietetyce wyróżnia się trzy sposoby jedzenia:

- zachowania refleksyjne - w świadomy, kontrolowany sposób podejmuję decyzję, że będę jeść

- zachowania impulsywne - jednorazowe zachowania, do których doszło pod wpływem impulsu

- zachowania zwyczajowe - nawyki, działania automatyczne, wynikające ze swoistego rytuału, np. codziennie o 7 piję filiżankę kawy.

Oprócz sposobów jedzenia, występuję jeszcze dużo bardziej szczegółowe style jedzenie, które określa się jako swoisty schemat behawioralny (bodziec plus konkretna reakcja na niego). Style jedzenia dzielimy na
- punktowy, który występuje u osób mających dość wąski zakres tolerancji ilości pokarmu, czasu, miejsca i sposobu spożywania. Zazwyczaj osoby takie rzadko zmieniają pory posiłków, jedzą określone potrawy i korzystają z określonych produktów.

- przedziałowy, w którym zakres dopuszczalnych zmian jest znacznie większy niż w sposobie punktowym. Osoby charakteryzujące się tym stylem jedzenia łatwiej ulegają przeróżnym pokusom, a co za tym idzie mają często większe problemy z utrzymaniem wagi.

W przypadku przedziałowego stylu jedzenia wyróżnia się kilka różnych typów zachowań związanych z jedzeniem:

- jedzenie rytmiczne - konsumowanie ściśle określonej liczby posiłków, o tych samych porach, porcje zawsze są tej samej wielkości, a odstęp czasu między nimi jest równy. Jedzenie rytmiczne pozwala na utrzymanie prawidłowego trawienia oraz na pełne wykorzystanie przez organizm substancji odżywczych dostarczanych z pożywieniem. Osoby charakteryzujące się tym sposobem jedzenia łatwiej utrzymują wagę (oczywiście jeśli ich porcje jedzenia nie są gigantyczne, a samo pożywienie jest wartościowe). Co ważne rytmiczność pozwala zabezpieczyć się przed napadami wilczego głodu.

- jedzenie zmysłowe - bodźcami determinującymi chęć zjedzenia czegoś są doznania zmysłowe: zapach, sposób podania. Oczywiście celebrowanie posiłków, delektowanie się nimi jest korzystne dla nas, ponieważ jemy wolniej. Ale, jeśli nie mamy do końca świadomości tego, co tak naprawdę jemy i celebrujemy posiłek składający się z ociekających tłuszczem frytek, czerwonego mięsa i tłustych sosów, to niestety możemy mieć problem z utrzymaniem wagi.

- jedzenie emocjonalne - emocje mogą powodować zarówno wzrost łaknienia (np. jestem smutny, więc sięgam po czekoladę), jak i zahamowanie łaknienia (np. w stresie nie mogę niczego przełknąć). Trafne rozpoznawanie stanu w jakim się jest, może pozwolić na trafne dobranie reakcji.

- jedzenie zewnętrzne - chęć zjedzenia czegoś podyktowana jest dostępnością jedzenia.

- jedzenie wewnętrzne - podstawą jest umiejętność trafnego rozpoznawania rzeczywistego uczucia głodu oraz sytości.

- jedzenie wisceralne - wynika z trudności w zniesieniu dyskomfortu wynikającego z głodu. Jedzenie ma za zadanie redukcję tego dyskomfortu. Co ciekawe osoby posiadające wisceralny styl jedzenia konsumują mniej urozmaicone posiłki, jedzą szybko, łapczywie oraz słabiej różnicują podobne produkty.

Style jedzenia są efektem uczenia się, zatem z czasem wykształcamy u siebie nawyki żywieniowe charakterystyczne tylko dla nas. Nasz styl jedzenia może być miksem wyżej wymienionych typów. Zaobserwowanie schematu postępowania, jakim kierujemy się w trakcie konsumpcji może pomóc nam zrozumieć, dlaczego nie chudniemy lub nie możemy przytyć.