bywajtu

Wierzenia religijne towarzyszą człowiekowi już od pradziejów. Wiemy, że już neandertalczyk musiał wierzyć w abstrakty, czego dowodem m.in. pochówek kwiatowy w jaskini Shanidar (Irak). Jednakże możliwość rozwinięcia zorganizowanego kultu religijnego przyznawaliśmy dotąd jedynie zorgnizowanym społczenościom, uprawiającym rośliny, hodującym zwierzęta - na progu neolitu. Tymczasem odkrycie na wzgórzu Goebekli Tepe wywróciło nasz światopogląd do góry nogami. Niemiecki Instytut Archeologiczny oraz Muzeum Sanliurfa wydobyły z zapomnienia kompleks świątynny datowany na ponad 10 000 p.n.e.! Z tego samego okresu może pochodzić uchodzące za najstarsze miasto Tell Qaramel w Syrii, odległe o niewiele ponad 200km od Gobekli Tepe. 

W kompleksie świątynnym Goebekli Tepe znajdują się kamiennem obiekty, zawierające wielotonowe megality (do 50 ton). Ich obrobienie, transport i budowa wymagały olbrzymiej pracy i skomplikowanej organizacji społecznej, trudnej do znalezienia w rodowych grupach myśliwych i zbieraczy, którzy w naszym mniemaniu przemierzali wtedy Bliskiw Wschód. W świątyni znajdują się liczne rzeźby, płaskorzeźby i ryty zwierząt, przedstawione w wypracowanym i dojrzałym stylu. Najbardziej szokujące jest to, że styl ten można odnależć w odległym o 700 km i  młodszym o ponad 3000 lat Catal Houyuk, południowo-anatolijskiej osadzie, która zasłynęła z najstarszej mapy świata. Zwierzęta w Gobekli Tepe i Catal Houyuk wyglądają niemal identycznie, czy może to swiadczyć o kilkutysiącletniej ciągłości wierzeń, czy jedynie przypadku?

Z pewnością czeka nas jeszcze wiele zaskakujących odkryć - Gobekli Tepe pozostaje w 95% nieprzebadane, czego jeszcze dowiemy się z tego miejsca? Świat początków cywilizacji jest fascynujący, szkoda, że sytuacja polityczna rejonu może utrudnić prowadzenie badań.