bywajtu

Pełnia księżyca fascynowała ludzkość od lat. Istnieją na ten temat setki legend i mitów przyprawiających o gęsią skórkę. To właśnie o północy podczas pełni na co dzień normalni ludzie przeistaczają się w wampiry i wilkołaki. Jej moc w kulturze ludowej ma ogromną wagę, co z punktu widzenia współczesnego człowieka jest zabawne, a jednak według socjologów silnie zakorzenione. Podczas pełni nie powinno się wykonywać zabiegów, rozpoczynać diety, odradza się ogólnie jakiekolwiek nowe przedsięwzięcia. Od zawsze był to dobry czas dla zbieraczy ziół, robienie przetworów i polowania.

Pełnia księżyca nad Wawelem, widok z mostu Dębnickiego M. Jabłoński Pełnia księżyca nad Wawelem, widok z mostu Dębnickiego (M. Jabłoński)

Właśnie to ostatnie – polowanie – przyczyniło się do nazwania październikowej pełni Pełnią Myśliwych czy też Księżycem Myśliwych. Światło odbijane przez naszego jedynego naturalnego satelitę jest teraz wyjątkowo mocne i bardzo dobrze oświetla leśne ścieżki czy polany. W tym roku oddziaływanie pełni odczujemy w dniach (nocach) 7-9 października.

Pełnia nad Wisłą. Księżyc wschodzi nad nieboskłon przed zachodem słońca. Dzięki temu nie robi się ciemno. M. Jabłoński Pełnia nad Wisłą. Księżyc wschodzi nad nieboskłon przed zachodem słońca. Dzięki temu nie robi się ciemno. (M. Jabłoński)

Tradycja nazywania pełni księżyca na terenach Polski (nawet tych historycznych) nie jest długa. Praktyka ta narodziła się w krajach anglosaskich i azjatyckich.  Sama nazwa Księżyca Myśliwych może pochodzić natomiast od Indian, którzy Księżyc czcili. Co ciekawe, nazwy idealnie pasują do starych polskich tradycji i wierzeń. W czasie październikowej pełni od lat praktykowano polowania, urządzając przy tym najrozmaitsze obrzędy. Listopadowa pełnia już pod koniec średniowiecza była datą graniczną połowu bobra (z wyłączeniem połowu na wigilijne stoły króla i jego najważniejszych szlachciców). Jej nazwa to Pełnia Bobrzego Księżyca, a narodziła się w północnej Europie dużo później.

W praktyce w Polsce nie odczuwamy wpływu księżyca – oprócz nastolatek czekających na przystojnego wampira i ludzi wierzących w siły nadprzyrodzone. Na świecie Księżyc ma jednak bardzo duży wpływ chociażby na pływy morskie. Podczas pełni (i nowiu), kiedy Słońce i Księżyc znajdują się w linii prostej z Ziemią, występują pływy syzygijne. W ich czasie woda osiąga najwyższy poziom (siły magnetyczne wokół Ziemi skupiają się). Ma to ścisły związek z anomaliami siły ciężkości, których jedną ze składowych jest poprawka lunisolarna, obliczana ze względu na wpływ oddziaływania Słońca i Księżyca. Brzmi zawile i mało praktycznie, a jednak jest bardzo istotną składową przy precyzyjnych pomiarach geofizyków czy geodetów.

A - pływy syzygijne http://pl.wikipedia.org/wik... A - pływy syzygijne (http://pl.wikipedia.org/wik...)

Wracając do romantycznego wydźwięku pełni, polecam wyjrzeć przez okno lub udać się na nocny spacer. Księżyc wydaje się nadzwyczaj blisko, a jego barwa często przybiera czerwony odcień (stąd inna nazwa – Krwawy Księżyc). Spowodowane to jest niskim położeniem tarczy księżyca nad nieboskłonem i tym, że widzimy go przez grubą warstwę atmosfery. Jeżeli dobrze wysilicie wzrok, zaraz obok Księżyca zobaczycie małą plamkę – to Jowisz.