AutorWydawca IDB
Iwona D. Bartczak
subskrybuj autora
(subskrybuje: 6 osób)

subskrybuj autora, jeśli chcesz otrzymywać informacje o jego nowych notatkach.

Wpisy:
Notatki 84 (+126/-0)
Komentarze 91 (+61/-0)
RSS RSS
Zarejestruj się

13/05/17 publiczna

Termy Karakalla w Rzymie

ale o co chodzi z tym Bostonem?

Nie powiem, żebym chętnie wybierała się do Term Karakalla w Rzymie. Ale towarzystwo, z kórym tym razem - w kwietniu 2017 - byłam w tym mieście miało chęć obejrzeć jedno z pierwszych SPA w  historii zachodniej cywilizacji, więc poszłam. Ponadto jeden z uczestników wycieczki zaintrygował mnie, gdy powiedział, że tutaj zaczyna się historia dworca południowego w amerykańskim Bostonie. Intrygujące tym bardziej, że ten dworzec powstał w 1899, a termy coś koło roku 200. 

Dworzec kolejowy w Bostonie, USA Dworzec kolejowy w Bostonie, USA (ArnoldReinhold - English Wikipedia: w:en:File:SouthStation.agr.JPG CC BY-SA 3.0)

Popatrzyłam na tę fotkę, zaciekawiło mnie, gdzie tu się zazębia historia. Poszliśmy do tych term w Rzymie, do tych ruin, w których nie ocała w całości ani jedna sala.

No, jest to imponująca kupa cegieł! Swoją drogą - muszę zgłębić a następnie opisać - na bywajtu :) - temat cegielni w antycznym Rzymie. Patrząc na skromne przecież - a mimo to potężne - pozostałości murów i budowli, i wyobrażając sobie jak to wyglądało w całej okazałości 2000 lat temu, trzeba zastanowić się jak zorganizowana była produkcja tych cegieł. To musiał być gigantyczny przemysł!

Termy Karakalla w Rzymie Termy Karakalla w Rzymie (IDB)

Proszę zwrócić uwagę na postaci ludzi w centralnej części zdjęcia, oddają ogrom - resztek! - tej budowli.

To był ogromny teren - zabudowany i niezabudowany - na którym jednocześnie mogło przebywać 10 000 osób, ćwicząc, pływając, czytając, dyskutując, relaksując się, spełniając towarzysko czy robiąc interesy. Baseny, sale trenigowe, biblioteki, galerie, boiska, sale spotkań, stadion, itd. Takie współczesne SPA na gigantyczną skalę, zbudowane przez jednego z cesarzy i jego syna, właśnie Karakalla, którzy niczym szczególnym dla Rzymu się nie zasłużyli, ale ludowi lubili się podlizać, więc postawili termy dla jego uciechy.

Termy Karakalla w Rzymie Termy Karakalla w Rzymie (IDB)

Tutaj wszystko trzeba sobie wyobrazić: widać tylko gigantyczne ceglane mury, kilka m kw czarno-białych mozaik na ziemi/podłodze, i kawałki kolumn, jak na zdjęciu wyżej. A w czasach antycznych były fantastyczne rzeźby, dekoracje, mozaiki, wanny, kolumny: piękne, ekskluzywne, ekstrawaganckie miejsce do wypoczynku, refleksji, rozmowy, do samotności i do wspólnoty.

Termy - wszystkie rzymskie - przestały działać w VI wieku, gdy najeżdżcy, głównie Goci, zniszczyli akwedukty, więc ustał dopływ wody. Oczywiście, ci najeżdżcy zniszczyli po prostu Cesarstwo Rzymskie, nie tylko termy. Jak przetrwał Rzym w ogóle, to już inna historia, ale Rzym antyczny wtedy się całkowicie skończył.

Wyposażenie term zostało rozkradzione, sporo można zobaczyc na przykład w Muzeum Watykańskim, ale wielu tu miało udział. Granitowe wanny dwóch pięknych, identycznych fontann sprzed Pałacu Farnese - obecnie ambasada francuska - pochodzi właśnie z Term Karakalla. Poniżej jedna z nich.

Fontanna przed Pałacem Farnese w Rzymie Fontanna przed Pałacem Farnese w Rzymie (IDB)

A teraz słowo o Bostonie.

Otóż pierwsze dworce kolejowe były raczej skromnymi budynkami, ale wkrótce architekci postawili przede wszystkim na reprezentacyjność. Szukano formy, która byłaby charakterystyczna dla dworca jako takiego. Budynki dworcowe powinny być eleganckie i monumentalne zarazem. Towarzystwa kolejowe prześcigały się w tworzeniu jak najokazalszych projektów i ich realizacjach. Sięgano po formy nawiązujące do greckich świątyń, rzymskich term, barokowych pałaców, a nawet gotyckich katedr. Na przełomie wieków XIX i XX, kiedy kolej przeżywała szczyt popularności, w architekturze dworcowej doszło do gigantomanii. Każde miasto chciało się poszczycić najwspanialszym dworcem. A twórcy dworców w miastach amerykańskich najchętniej inspirowali się antycznym Rzymem, a twórcy dworca w Bostnie szczególnie na wyobraźnię podziałały termy Karakalla, które miał okazję zwiedzać. 

I rzeczywiście: dworzec południowy w Bostonie do złudzenia przypomina budowlę na rysunkach, na których współcześni próbują odtworzyć antyczny wygląd Term Karakalla, zwłaszcza koliste calidarium, pokój z ciepłą wodą w siedmiu basenach :)

  • Termy Karakalla w Rzymie Termy Karakalla w Rzymie (IDB)