KomentatorAutorWydawca Agata
subskrybuj autora
(subskrybuje: 11 osób)

subskrybuj autora, jeśli chcesz otrzymywać informacje o jego nowych notatkach.


Kraków
Polska
Wpisy:
Notatki 345 (+777/-1)
Komentarze 335 (+103/-0)
RSS RSS
Zarejestruj się

26/04/14 publiczna

Tramwaje wczoraj i dziś

Tramwaje przeszły znacznie dłuższą drogę do swojego obecnego kształtu – nie poszło tak gładko, jak z koleją. Chociaż w większości miast jeździmy teraz tramwajami o wspomnianym tutaj stephensonowskim rozstawie szyn (1435mm), to jeszcze 100 lat temu było zupełnie inaczej. Zmiany nastąpiły dopiero po II wojnie światowej. Bardzo łatwo zauważyć analogie do sytuacji politycznej z czasów rozbiorów.

Warszawa, znajdująca się zaborze rosyjskim, miała tramwaje o rozstawie szyn 1525mm (co odpowiada wschodnim standardom, w Moskwie do dzisiaj rozstaw szyn tramwajów wynosi 1524mm). Kraków posiadał popularny w Galicji rozstaw szyn 900 mm. Żeby było bardziej przewrotnie, Lwów, jeszcze pod zaborami posiadający rozstaw 1435 mm, zdecydował się na zmianę na 1000 mm. 

Jeden z warszawskich tramwajów technicznych. Raz udało mi się takim przyjechać, panowie zabrali mnie, kiedy nie przyjechał ostatni tramwaj. Jeden z warszawskich tramwajów technicznych. Raz udało mi się takim przyjechać, panowie zabrali mnie, kiedy nie przyjechał ostatni tramwaj. (Unit03, https://www.flickr.com/phot... CC-BY-SA-2.0)

W Górnośląskim Okręgu Przemysłowym sieć tramwajów miała rozstaw szyn 785 mm, czyli odpowiadający kolejkom wewnętrznym w górnośląskich zakładach przemysłowych. Choć tramwaje nie jeżdżą już po tych torach, pozostały Górnośląskie Koleje Wąskotorowe, które częściowo wykorzystują stare podkłady do transportu wewnątrzzakładowego oraz jako linię turystyczną (Bytom i najbliższe okolice). 

GKW w Bytomiu GKW w Bytomiu (Mariuszjbie, http://pl.wikipedia.org/wik...)

Węższe linie tramwajowe, o prześwicie 1000 mm zachowały się już tylko w kilku miastach: w Łodzi, Toruniu, Bydgoszczy, Elblągu, Grudziądzu, Mrozach. Mrozy są zresztą ewenementem – funkcjonuje tu jeden z dwóch na świecie czynnych konnych tramwajów (drugi jest w Douglas na wyspie Man).

Tramwaj konny w Mrozach Tramwaj konny w Mrozach (Aotearoa, http://pl.wikipedia.org/wik...)

Tramwaj konny na warszawskim Kercelaku, jeździł w ramach festiwalu Tramwaj konny na warszawskim Kercelaku, jeździł w ramach festiwalu (Monika, https://www.flickr.com/phot... CC-BY-SA-2.0)

W Polsce tramwaje wożą teraz pasażerów w 14 miastach (w jednym, Olsztynie, wciąż trwa budowa). To ponad 500 km trakcji. Tramwaje jeździły też tam, gdzie dzisiaj mało kto o nich pamięta. W myśl zasady rządu PRL (w największych miastach sieć rozbudowujemy, w mniejszych likwidujemy), tramwaje zostały zlikwidowane. Dobrym przykładem jest Bielsko-Biała, gdzie tramwaje po 78 latach ostatecznie przestały jeździć w 1973 roku. Powstaje wiele towarzystw miłośników tramwajów, właśnie w miastach, gdzie zostały tylko autobusy. Działają muzea, ratuje się stare wagony. Ocalanie od zapomnienia lokalnej historii. 

Ostatnio komentowane notatki autora:
07/01/2014 Agata

Azulejos

Sztuka z ceramicznych płytek
10 komentarzy, ostatni z 05/11/2018 od Jacko
09/11/2014 Agata

Zamek Tenczyn

Niedostępna potęga
3 komentarze, ostatni z 14/06/2017 od pictori
18/06/2014 Agata

Wielki smog londyński

1 komentarz z 21/11/2016 od pinot
03/09/2014 Agata

Czarny Klasztor

Sewanawank
3 komentarze, ostatni z 01/07/2016 od ann