bywajtu

Chełmno lokowane było trzykrotnie. Pierwsza lokacja z 1233 roku była zmieniona już po 6 latach. Została podjęta decyzja o przeniesieniu Chełmna na północno-wschodnie tereny u podnóża skarpy, bliiżej Wisły. Myślano, że miasto będzie portowe, przez co będzie czerpało duże dochody ze swojego położenia. Jednak ta bliskość nie sprzyjała rozwojowi gospodarczemu. Wisła wylewała i zalewała miasto, dlatego zdecydowano się  na ponowne przeniesienie Chełmna, tym razem na skarpę.  

Zadaniem krzyżaków było chrystianizować te tereny, z czym wiązało się jednak budowanie jakiś obiektów ku temu służących. Dostali pozwolenie na budowę zamków. Założyli wiele miast krzyżackich np. Olsztyn, Toruń, Działdowo. Chełmno zostało wybrane początkowo na stolicę państwa krzyżackiego, a później stolica została przeniesiona do Malborka. Aby namówić osadników do zamieszkania na tych terenach obniżono karę sądowniczą o połowę, co w średniowieczu mogło być dużą zachętą dla przyszłych mieszkańców.

Układ miasta:

Joanna Cudziło (Joanna Cudziło)

Przeanalizujmy zabudowę i układ ulic. Warto zwrócić uwagę na to, że bloki dzielone są na połowy i mają równe fronty.  Parcelacja przy rynku zwraca się frontami do głównej przestrzeni. Oczywiście do rozmierzenia użyto miary sznurowo- prętowej, o której możecie przeczytać przy analizie urbanistycznej Środy Śląskiej. Pojawia się miara łokcia chełmińskiego (ok. 56cm). Ciekawe jest to, że w Warszawie łokieć miał 59cm. 

Na przykładzie Chełmna możemy więc wyciągnąć wnioski na temat cech charakterystycznych dla miast krzyżackich. Miaste te wyróżniają:

- regularna siatka 

- jednakowa szerokość ulic ( w Chełmnie to 13m)

- jednakowa wielkość parceli

- kościół parafialny w narożniku

I na ostatnim punkcie chciałabym się na chwilę zatrzymać. Dlaczego kościół wyrzucany był do narożnika? A no dlatego, że parcelacje przy samym rynku były najdroższe i założyciel miasta chcąc zarobić jak najwięcej nie mógł pozwolić sobie taką stratę powierzchni bez odpowiedniego pokrycia finansowego. Z drugiej strony kościół był istotnym elementem dla miasta i nie mógł znajdować się w przypadkowym miejscu, dlatego jego lokalizacja w narożniku była najlepszym rozwiązaniem.

Podsumowując- miasta krzyżackie cechują się dużą regularnością. Jak widzieliście powtarzało się słowo jednakowe, bo właśnie wiele elementów było identycznych, o tych samych proporcjach i wymiarach tak, aby miasto było jak najbardziej poukładane.

 Poniżej widok na obecny rynek Chełmna.

Margoz/ http://pl.wikipedia.org/wik... (Margoz/ http://pl.wikipedia.org/wik...)