bywajtu

W przypadku Pasłęka sama nazwa miasta wiele mówi o jego historii. Obecna nawiązuje do bardzo starej, jeszcze pruskiej, Paslok. Jednakże przez wiele wieków miejscowość nazywała się zupełnie inaczej, mianowicie Holland, a od 1701 Preussich Holland, co po polsku oddawano ładnie brzmiącym Holąd Pruski. Był Pasłęk na początku osadą pruskich Pogezanów, potem po zajęciu Pogezanii przez krzyżaków w XIII wieku zamieszkali w niej rzemieślnicy holenderscy sprowadzeni przez zakon w celu melioracji i zagospodarowania okolicznych ziem. Była to pierwsza miejscowość w tym regionie, w której osiedlili się Holendrzy. W kolejnych wiekach, a zwłaszcza w wieku XVI i XVII Holendrów będzie przybywać na ziemie Pomorza i Powiśla więcej. Im przede wszystkim zawdzięczamy osuszenie Żuław, w tym sporej części rozległego jeziora Drużno, które niegdyś sięgało prawie  do dzisiejszego Pasłęka.

 

Po dawnym Holland niewiele przetrwało, miasto zostało bowiem niemal doszczętnie zniszczone w 1945 roku. Podobnie jak wiele innych pruskich miast wcale nie podczas walk, gdyż Niemcy go nie bronili, lecz już po zajęciu go przez Armię Czerwoną. W przypadku Pasłęka, określanego ze względu na jego urodę mianem Rothenburga Prus Wschodnich, ślady tych zniszczeń są nawet lepiej widoczne niż w innych miejscowościach, gdyż tylko w niewielkiej części je odbudowano. Mamy zatem kilka bardzo ciekawych zabytków, m.in. gotycki, XIV-wieczny kościół św. Bartłomieja z niezwykłymi niedawno odrestaurowanymi organami Hildebrandta, gotycko-renesansowy dawny ratusz, fragmenty murów obronnych z bramami, zamek krzyżacki (po licznych przebudowach daleki od swojego pierwotnego wyglądu), ale niewiele starych kamienic. Na dawnej starówce w miejscu niektórych z nich stanęły modernistyczne klocki bloków mieszkalnych pod przedziwnymi kątami do ulic, w miejscu innych zostały puste przestrzenie. Zdjęcia: