bywajtu

Wieża Eiffle'a w Paryżu. Obiekt został zaprezentowany podczas Wystawy Światowej w 1889 r. Derek Key; Flickr (CC BY 2.0) http://www.flickr.com/photo... Wieża Eiffle'a w Paryżu. Obiekt został zaprezentowany podczas Wystawy Światowej w 1889 r. (Derek Key; Flickr (CC BY 2.0) http://www.flickr.com/photo...)

Narodzenie idei

Zaczęło się we Francji. W 1844 r. w Paryżu zorganizowano wielką Francuską Wystawę Przemysłową, umieszczoną w czasowej konstrukcji na Polach Elizejskich. Była to jedna z 11 narodowych wystaw francuskich, których tradycja sięgała jeszcze 1798 r., mających zachęcić do unowocześniania francuskiego przemysłu i rolnictwa. Jednakże wystawa z 1844 r. zainspirowała międzynarodową społeczność, i już w 1845 r. zorganizowano odpowiedniki w Madrycie i Brnie, w 1847 r. Brukseli a w 1848 r. w St. Petersburgu. W 1849 r. wystawa zagościła ponownie w Paryżu, pod nazwą Exposition Nationale des produits de l’industrie agricole et manufacturière.

Wielka Wystawa

Ze względu na prestiż jakim zaczęła cieszyć się idea Expo w Europie doby industralizacji, podobne wydarzenie, tylko z większym rozmachem zorganizowano w największym imperium XIX w.. W 1851 r. zorganizowano pierwszą międzynarodowa wystawę w Londynie. "Great Exhibition of the Works of Industry of All Nations", umieszczona w Crystal Palace, w  Hyde Park'u w Londynie, nazywana także Wielką Wystawą, rozpoczęła tradycję regularnych wystaw światowych.

Epoki

Dzieje Wystaw Światowych zostały podzielone na trzy epoki, charakteryzujące się różnymi zainteresowaniami, oddającymi ducha epoki. Zapoczątkowane w Londynie w 1851 r. wystawy aż do 1938 r. charakteryzowały się akcentowaniem osiągnięć przemysłowych i wynalazków technologicznych, szczególnie tych mających znaczenie dla międzynarodowego handlu - stąd określenie ery przemysłowej. 

Era Przemysłowa

Expo zorganizowane w 1939 r. w Nowym Jorku odeszło od dotychczasowej koncepcji, porzucając znaczenie przemysłu na rzecz kultury, międzykulturowej komunikacji i budowania społeczeństwa przyszłości, zgodnie zresztą z mottem wystawy Nowojorskiej "Building the World of Tomorrow". Później pojawiały sie także podobne hasła:  "Peace Through Understanding" (1964) czy ""Man and His World" (1967), a sama koncepcja znaczenia wymiany kulturowej pozostała aktualna aż do 1988 r.

Kultura przede wszystkim

W 1988 r. na Wystawie Światowej w Brisbane zaczęto wykorzystywać formułę EXPO do budowania pozytywnego wizerunku państw. Pawilony uczestników zaczęły prezentować różne aspekty i atrakcje swoich krajów, od turystyki po technologię. Ta tendencja trwa do dziś.

Byłem widziałem

Pamiętam jak byłem na Expo 2000 w Hanowerze. Przeszedłem wszystkie pawilony w których rozlokowane były ekspozycje krajów z całego świata - od Chin po Kamerun, w których wykorzystywano najróżniejsze metody na zainteresowanie uczestnika. Od filmów i gadżetów technicznych (pamiętam wrażenie jakie na widzach zrobiło wówczas olbrzymie stoisko Chin, prezentujące plany eksploracji kosmosu), przez kuchnię, sztukę po codzienny utylitaryzm (tu szczególnie Skandynawowie przodowali w swoich stoiskach). Gdzieniegdzie budowano klimat zachęcający turystów - np: większość stoisk afrykańskich rekonstruowała domostwa z wyposażeniem, co tworzyło nieziemską atmosferę i dawało poczucie, jakby człowiek przeniósł się na moment na Czarny Ląd.

Marketing

Wyraźnie z Wystawy Światowej zniknęła prezentacja rozwoju technologicznego, jak i innych "twardych" treści, która leżała u podstawy idei EXPO. Zajmują się tym obecnie wystawy specjalistyczne, podczas gdy Wystawa Światowa została zdominowana przez marketing - i to jest chyba duch naszych czasów.