Historia Cywilizacji
13 osób
Moderatorzy:
    pioter MarcinSz.
Autorzy strony:
    Agata pinot pioter Atavus Ola MarcinSz. WiktorOnoff

Ustawienia strony:

Widoczność: wszyscy
Publikować mogą: autorzy
Moderacja: po publikacji
RSS RSS
Zarejestruj się

17/12/13 od Atavus
W temacie: Prawa i obyczaje

Frumentacje

koszt spokoju w Cesarstwie Rzymskim

 

W 44 r. p.n.e. Juliusz Cezar wprowadził tzw. frumentacje, czyli darmowy przydział zboża dla wolnych mieszkańców miasta płci męskiej. Miesięczna porcja zboża wynosiła mniej więcej 33 kg, a uprawnionych do jej pobioru w momencie wprowadzenia było ponad 150 000 mężczyzn.

Gajusz Grakchus Gajusz Grakchus (RomanHistorian; http://en.wikipedia.org/wik...)

Nie był to pierwszy tego typu zabieg społeczny wprowadzony w Rzymie, gdyż jeszcze w 123 r. p.n.e. trybun Gajusz Grakchus przeforsował ustawę "Lex frumentaria" umożliwiającą rzymianom zakup zboża po niskich cenach. W następnych latach próbowano zmniejszyć obciążenie skarbu państwa wynikające z Lex frumentaria, wprowadzając różne ustawy (Lex Octavia). Popularność tego przywileju wśród plebejuszy była jednak zbyt wielka, aby można go było zupełnie cofnąć, ograniczano się jedynie do operowaniem zniżkami na ceny zboża.

Ambicje polityczne Juliusza Cezara wymagały poparcia rzymskiego plebsu, dlatego za jego konsulatu w 58 r. p.n.e. wprowadzono Lex Clodia, w wyniku którego rozpoczęto rozdawnictwo zboża bez żadnych opłat. Obciążony skarb państwa poswięcał 20% swojego budżetu na darmowe zaopatrywanie w zboże ponad 320 000 mężczyzn. Aby uratować kraj od bankructwa Cezar w 44 r. p.n.e. wprowadził obostrzenia, wykluczając z przywileju każdego, kto nie mógł bez wątpliwości udowodnić swojego rzymskiego pochodzenia. Liczba beneficjentów Lex Clodii spadła do 150 000 osób.

Frumentacje zaburzyły tradycyjne funkcjonowanie prowincji Italskiej, będącej jednocześnie zapleczem rolnym jak i wojskowym. W tym czasie podstawą systemu wojskowego armii rzymskiej był wolny chłop. Jednakże pojawienie się darmowego źródła pożywienia, niezależnego od pogody, urodzaju czy nieurodzaju, spowodowało przemieszczenie się tej ludności do miasta, a tym samym osłabienie systemu wojskowego.

Mimo to, zwyczaj frumentacji przyjął się jako narzędzie kontroli nastrojów społecznych. W czasach Oktawiana liczba uprawnionych do odbioru zboża wzrosła ponownie do 320 000,  a od 2 r. p.n.e. pod wpływem reformy została ograniczoną do 200 000. Przyzwyczajenie mas rzymskich do frumentacji obciążyło Rzym olbrzymim i nieusuwalnym wydatkiem, którego reformy podejmowane były przez władców z trudem i niechętnie, do końca nigdy jednak go nie zniesiono. Przeciwnie, w kolejnych wiekach cesarze uprzywilejowali  frumentacjami mieszkańców Konstantynopola, Antiochii Syryjskiej czy Aleksandrii Egipskiej.

Obsługa frumentacji, w wyniku których do samego Rzymu należało przetransportować ponad 5000 ton zboża miesięcznie, pociągała za sobą olbrzymie koszty logistyczne. Rzym utrzymywał specjalną flotę zbożową zworzącą zboże z Sycylii, Afryki Północnej i Egiptu, utrzymywano sieć portów, magazynów zatrudniając dziesiątki tysięcy osób aby co miesiąc rozdać darmowe pożywienie rzymianom. Około 270 r. za panowania Aureliana, kiedy zboże zamieniono na chleb, do obsługi frumentacji doszły jeszcze piekarnie.

Powiedzenie panem et circenses (łac. chleba i igrzysk), obrazujące obciążenia socjalne w cesarskim Rzymie, zdradza jednocześnie jedną z przyczyn gospodarczego upadku Imperium.

 

 

 

Ostatnio komentowane na stronie:
24/12/2015 pioter

Barwy gotyku

Iluminacje w Amiens
2 komentarze, ostatni z 04/03/2019 od pioter
18/06/2014 Agata

Wielki smog londyński

1 komentarz z 21/11/2016 od pinot