13 osób
Widoczność: wszyscy
Publikować mogą: autorzy
Moderacja: po publikacji
Elektryczna starożytność
szkic znalezionej baterii (en.wikipedia.pl)
Przekonanie, że starożytni nie znali elektryczności traci na pewności w świetle wielu faktów archeologicznych. W 1936 r. niemiecki archeolog Wilhelm Koenig odkrył w Chudżat Rabua (obecny Irak) naczynie gliniane, z miedzianym rdzeniem w środku. Już na pierwszy rzut oka określił je jako ogniwo galwaniczne, zdolne do produkcji prądu elektrycznego. Niestety, znalezisko nie przetrwalo II wojny światowej. Jednakże w latach 60 XX w. w okolicach Bagdadu (irak) ponownie znaleziono identyczny przedmiot, tzw. baterię bagdadzką oraz liczne elementy składowe (pręty miedziane i żelazne, korki bitumiczne). Przedmioty wydatowano na połowę III w. p.n.e., czyli czasy panowania Seleukidów, dynastii hellenistycznej założonej przez jednego z Diadochów, generałów Aleksandra Wielkiego.
Najprawdopodobniej takich baterii używali jubilerzy przy tworzeniu bardzo kunsztownych przedmiotów ze złota, co potwierdzają używane do niedawna analogiczne narzędzia galwanizacyjne. Brak wzmianek historycznych tłumaczony jest tajemnicą rzemieślników, co może być bardzo prawdopodobne.
Dopuszczenie do świadomości faktu, że w starożytności używano już elektryczności rozbudza wyobraźnię, ale i rodzi wiele pytań. Skąd znano to zjawisko i od kiedy? Czy znali je tylko rzemieślnicy? Czy znamy jeszcze inne przykłady znajomosci elektryczności?
Okazuje się, że prawie tysiąc lat przed znalezioną baterią bagdadzką, w sąsiednim Egipcie budowano już piorunochrony. Około 1170 p.n.e. faraon Ramzes III kazał zamontować m.in. na świątyni boga Chonsu w Karnaku drewniane maszty pokryte złotem. O tym, że wiedziano iż metale ściągają pioruny informują teksty ze świątyń w Edfu i Denderze, gdzie również stały maszty pokryte miedzią.
Istnieje także wiele hipotez nie potwierdzonych dotąd archeologicznie ani historycznie, jakoby Egipcjanie posiadali odpowiednik żarówki, którym oświetlali wnętrza piramid i innych budynków. Miałoby to tłumaczyć brak okopceń sufitów, jakie z pewnością powstałyby na skutek użycia pochodni.
Niemniej, występowanie przedmiotów świadczących o znajomości elektryczności wśród starożytnych to nie lada gratka! Wierzę, że wiele się jeszcze o tym dowiemy.
Relief z Dendery przedstawiający tzw. Filar Dżed, w którym niektórzy dopatrują się starożytnej żarówki. (en.wikipedia.org)
- Kolej ujarzmiła czas
- Kanał Sueski - cios wymierzony żaglowcom
- Pierwsze spodnie na świecie
- Jak kradziono słynne XVIII-wieczne wynalazki
- Jak maszyna Singera zmieniła świat
- Oświetlenie: najpierw fabryki, potem ulice
- Sztuczne zęby sprzed stuleci i tysiącleci
- Szwajcarskie zegarki - efekt wojen religijnych
- Kręta droga do pierwszego na świecie mostu z żelaza
- XVIII-wieczny drenaż mózgów?